Biologiczne podstawy zdrowia i racjonalnego żywienia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | O.WEO.ZDRO1.SI.OOGZX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Biologiczne podstawy zdrowia i racjonalnego żywienia |
Jednostka: | Katedra Roślin Warzywnych i Zielarskich |
Grupy: |
Ogr, Rośliny lecznicze i prozdrowotne, 1 sem, stacj. inż. obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu omówienie substancji odżywczych: białek, cukrów, tłuszczów, witamin, soli mineralnych w odżywianiu i właściwym funkcjonowaniu organizmu ludzkiego. Uwzględniona zostanie także ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia człowieka oraz zasady racjonalnego żywienia. |
Pełny opis: |
- Wprowadzenie do nauki żywienia człowieka. - Węglowodany i ich rola w organizmie człowieka. Występowanie w żywności, struktura i klasyfikacja. Spożycie w Polsce i współczesne zalecenia odnośnie spożycia. - Tłuszczowce i ich rola w organizmie człowieka. Występowanie w żywności, struktura i klasyfikacja. Współczesne poglądy na rolę wysokiego spożycia tłuszczu w rozwoju chorób cywilizacyjnych. Spożycie w Polsce i współczesne zalecenia odnośnie spożycia. - Białka i ich rola w organizmie człowieka. Występowanie w żywności, struktura i klasyfikacja. Pojęcie puli wolnych aminokwasów. Współczesne poglądy na rolę spożycia białka w rozwoju chorób cywilizacyjnych. Spożycie w Polsce i współczesne zalecenia odnośnie spożycia. - Przyswajalność i funkcje biologiczne podstawowych składników mineralnych. Występowanie w żywności, wchłanianie, funkcje metaboliczne, wydalanie. Interakcje z innymi składnikami pokarmowymi. Normy zapotrzebowania na podstawowe składniki mineralne. - Przyswajalność i funkcje biologiczne witamin. Podział i charakterystyka witamin, występowanie w żywności, wchłanianie, funkcje metaboliczne, wydalanie. Normy zapotrzebowania na witaminy. - Ocena wartości odżywczej produktów spożywczych: skład chemiczny i wartość odżywcza, podział produktów na 12 grup, porcje izokaloryczne, izobiałkowe i izowitaminowe (wit.C, wit B1, wit B2). - Potrzeby energetyczne człowieka, przemiana materii i jej bilans, obliczanie dobowego wydatku energetycznego. - Oznaczanie wartości energetycznej wybranych produktów spożywczych i potraw przez spalanie w kwasie chromowym – metoda Rozentala. Zastosowanie bomby kalorymetrycznej do oceny wartości energetycznej potraw i posiłków. - Metody oznaczania wartości odżywczej białka – metody chemiczne (CS), biologiczne wzrostowe (PER, NPU), biologiczne bilansowe (BV, TD). - Podział, funkcje i główne źródła witamin w diecie. Badanie wpływu odżywiania na stan wysycenia organizmu witaminą C. - Zasady planowania żywienia różnych grup ludności, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów spożywczych, ustalanie średniej normy ważonej dla populacji mieszanej - Metody oceny sposobu żywienia. Układanie jadłospisów dla różnych grup ludności, wyliczanie racji pokarmowej na podstawie sporządzonego jadłospisu. - Ocena stanu odżywienia – badania antropometryczne i biochemiczne. Zagadnienie idealnej masy ciała: obliczenie wskaźnika BMI, wartość wskaźnika WHR, pomiar stanu otyłości na podstawie grubości tkanki tłuszczowej. |
Literatura: |
Gawęcki J., Hryniewiecki L. 2003. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa. Pisulewski P. M., Pysz M. 2005. Żywienie człowieka. Zbiór ćwiczeń. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków - Gertig H., Przysławski J. 2006. Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszaw. - Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B. 2008, Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. - Ziemlański Ś. 2001. Normy żywienia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa. - Roszkowski W. 2000. Podstawy nauki o żywieniu człowieka - przewodnik do ćwiczeń. SGGW, Warszawa |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA: Potrafi sklasyfikować i omówić właściwości i źródła składników odżywczych w żywieniu człowieka Posiada wiedzę na temat roli substancji odżywczych (białek, tłuszczy, węglowodanów, witamin i soli mineralnych) i ich zawartości w żywności. Zna metody pozwalające ocenić własny sposób odżywiania Wylicza zasady prawidłowego żywienia. Opisuje skutki źle zbilansowanej diety. UMIEJĘTNOŚCI: Analizuje zawartość składników odżywczych w żywności. Potrafi zaplanować żywienie dla różnych grup ludności. Tłumaczy zagrożenia płynące ze źle zbilansowanej diety dziennej. Znajduje i zestawia produkty pozwalające na uniknięcie błędów żywieniowych. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Potrafi pracować w grupie. Ma świadomość wpływu diety i sposobu życia na zdrowie człowieka. |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykłady: test jednokrotnego wyboru Ćwiczenia: sprawdzian wiedzy i zaliczenie projektu Na 5: Wymienia substancje odżywcze zawarte w owocach i warzywach, zna ich rolę w prawidłowym żywieniu. Rozróżnia i ocenia pod kątem zgodności z zasadami podstawowe diety bazujące na produktach roślinnych, umie zmodyfikować ich skład dla różnych grup społecznych. Oblicza zawartość podstawowych składników pokarmowych we własnej diecie, interpretuje je bezbłędnie. Potrafi zestawić produkty pozwalające na uniknięcie błędów żywieniowych. Zna zagrożenia wynikające ze źle zbilansowanej diety na zdrowie człowieka, uwzględnia je w praktycznym działaniu. Na 4: Wymienia substancje odżywcze zawarte w owocach i warzywach, zna ich rolę w prawidłowym żywieniu. Rozróżnia podstawowe diety bazujące na produktach roślinnych. Oblicza zawartość podstawowych składników pokarmowych we własnej diecie, interpretuje je z nieznacznymi błędami. Zna zagrożenia wynikające ze źle zbilansowanej diety na zdrowie człowieka, uwzględnia tę wiedzę częściowo w praktycznym działaniu. Na 3:Wymienia substancje odżywcze zawarte w owocach i warzywach, ale nie zna ich roli w prawidłowym żywieniu. Oblicza zawartość podstawowych składników pokarmowych we własnej diecie, ale interpretuje je ze znacznymi błędami. Zna zagrożenia wynikające ze źle zbilansowanej diety na zdrowie człowieka, ale nie uwzględnia ich w praktycznym działaniu. Na 2: Nie wymienia substancji odżywczych zawartych w owocach i warzywach Nie oblicza podstawowych składników pokarmowych we własnej diecie, nie umie zinterpretować własnej diety. Nie jest świadomy zagrożeń wynikających ze źle zbilansowanej diety na zdrowie człowieka. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.