Biologiczne i biotechniczne metody ochrony roślin przed chorobami

Kompleksowa wiedza dotycząca czynników i zasad stosowania biologicznej ochrony roślin przed chorobami, jej miejsce we współczesnym systemie integrowanej ochrony roślin przed chorobami, mechanizmów działania walki biologicznej oraz możliwości stosowania preparatów biologicznych w praktyce ogrodniczej.

Treści kształcenia

Miejsce biologicznej ochrony roślin we współczesnym systemie integrowanej ochrony roślin przed chorobami. Historia BOR (wykorzystanie zjawisk hiperpasożytnictwa i antagonizmu, kształtowanie środowiska pod kątem BOR).

Mechanizmy bezpośredniego działania organizmów antagonistycznych na patogeny roślin.

Grzyby niepatogeniczne żyjące w środowisku i ich wpływ na grzyby patogeniczne oraz na roślinę-gospodarza (kształtowanie środowiska w sposób sprzyjający BOR za pomocą zabiegów agrotechnicznych).

Mikoryza jako element środowiska o dużym znaczeniu (ich funkcje ochronne) dla BOR. Bakterie jako czynnik BOR (czynnik ochronny w środowisku rośliny). Osiągnięcia praktyczne (szczepionki mikoryzowe) oraz ich uwarunkowania w ogrodnictwie i rolnictwie (mikoryzy ednotroficzne – rośliny zielne, mikoryzy ektotroficzne – rośliny drzewiaste).

Biopreparaty stosowane na skalę gospodarczą (cechy biopreparatów- wady, zalety).

Możliwości i korzyści łącznego stosowania biologicznej i innych metod ochrony roślin przed chorobami.

Współczesne perspektywy rozwojowe biologicznej i biotechnicznej metody ochrony roślin.

Przygotowanie materiału do założenia testu biotycznego ( pożywka Martina-Johnsona, PDA).

Wyosobnienie i hodowla patogena (patogenów).

Izolowanie zbiorowiska grzybów środowiska glebowego.

Odszczepianie wyrosłych kolonii grzybów ze środowiska glebowego i z chorych roślin.

Przeprowadzenie przeglądu makro- i mikroskopowego kolonii i wyodrębnienie kultur reprezentatywnych.

Badanie wpływu wyizolowanych grzybów saprobiotycznych środowiska glebowego na wzrost grzybów patogenicznych metodą szeregów biotycznych.

Ocena wyników testu szeregów biotycznych wg. skali. Obliczanie wyników oraz ich interpretacja. Identyfikacja grzybów o silnym działaniu antagonistycznym.

Borecki Z. 2001. Nauka o chorobach roślin. PWRiL Warszawa.

Mańka K.,1974. Zbiorowiska grzybów jako kryterium oceny wpływu środowiska na choroby roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 160: 9-23.

Mańka K. 2005. Fitopatologia leśna. PWRiL Warszawa.

Pięta D. 2004. Wybrane zagadnienia z fitopatologii. Wyd. AR Lublin.

Orlikowski L.B., Skrzypczak Cz., Wojdyła A., Jaworska-Marosz A. 2002. Wyciągi roślinne i mikroorganizmy w ochronie roślin przed chorobami. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, z. 82: 19-32.

Pietr S.J., Sobiczewski P. 1993. Możliwości i ograniczenia zastosowywania bakterii do ochrony roślin przed chorobami. Mat. z Sympozjum „Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenie chorobowe roślin”, Olsztyn 7-9 września: 47-58.

Dlaczego mikoryza jest szansą sukcesu dla roślin ogrodniczych i leśnych? ISiK, Instytut Badawczy Leśnictwa, Katedry Ochrony Lasu i Ekologii SGGW, redakcja miesięcznika „Wieś jutra”, Seminarium pod patronatem Dyrektora Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Warszawa 21 stycznia 2004.

Wiedza

ORBOF_W01 Definiuje historię i miejsce biologicznej ochrony w integrowanym systemie ochrony roślin przed chorobami.

ORBOF_W02 Opisuje mechanizmy bezpośredniego działania mikroorganizmów (grzybów, bakterii) na patogeny roślin.

ORBOF_W03 Prezentuje kształtowanie środowiska za pomocą zabiegów agrotechnicznych w sposób sprzyjający biologicznej ochronie roślin.

ORBOF_W04 Poznaje wpływ grzybów niepatogenicznych na patogeny roślin oraz na roślinę gospodarza.

ORBOF_W05 Pokazuje wpływ mikoryzy na roślinę.

ORBOF_W06 Wylicza biopreparaty stosowane na skalę gospodarczą w produkcji ogrodniczej.

Umiejętności

ORBOF _ U01 Ilustruje działanie wpływu mikroorganizmów środowiska glebowego na grzyby patogeniczne.

ORBOF _ U02 Używa testu biotycznego celem pokazania wpływu mikroorganizmów na patogeny.

ORBOF _ U03 Rozpoznaje strukturę wyizolowanego zbiorowiska mikroorganizmów glebowych.

ORBOF _ U04 Interpretuje wyniki testu szeregów biotycznych aby określić wpływ mikroorganizmów środowiska glebowego na wzrost patogenów.

ORBOF _ U05 Identyfikuje grzyby o silnym działaniu antagonistycznym.

Kompetencje społeczne

ORBOF_ K01 Docenia metody biologicznej ochrony roślin jako bezpieczne dla środowiska naturalnego.

Na ocenę 2

Nie wymienia: mechanizmów działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływu mikoryzy na roślinę, biopreparatów stosowanych na skalę gospodarczą w produkcji ogrodniczej.

Nie zna: mechanizmów działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływu mikoryzy na roślinę, biopreparatów stosowanych w produkcji ogrodniczej i w ochronie przed chorobami.

Nie jest świadomy zagrożeń środowiskowych na skutek błędnie prowadzonej ochrony roślin (brak świadomości stosowania alternatywnych do chemicznej metod ochrony roślin przed chorobami).

Na ocenę 3

Wymienia mechanizmy działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, biopreparaty stosowane na skalę gospodarczą w produkcji ogrodniczej, ale nie analizuje wpływu grzybów niepatogenicznych na patogeny ani na roślinę gospodarza.

Zna kilka mechanizmów działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, kilka biopreparatów stosowanych w produkcji ogrodniczej i w ochronie przed chorobami.

Zna zagrożenia środowiskowe wskutek błędnie prowadzonej ochrony, ale nie uwzględnia w praktycznym działaniu możliwości zastąpienia preparatów chemicznych biologicznymi.

Na ocenę 4

Wymienia mechanizmy działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, biopreparaty stosowane na skalę gospodarczą w produkcji ogrodniczej, analizuje wpływ mikroorganizmów środowiska glebowego poprzez stosowanie zabiegów agrotechnicznych w celu zwiększenia oporu środowiska.

Zna mechanizmy działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, biopreparaty stosowane w produkcji ogrodniczej, oblicza wyniki testu metodą szeregów biotycznych z drobnymi błędami.

Jest świadomy zagrożeń środowiskowych wskutek błędnie prowadzonej ochrony roślin i częściowo uwzględnia w swoich działaniach możliwości zastąpienia preparatów chemicznych biologicznymi.

Na ocenę 5

Wymienia mechanizmy działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, biopreparaty stosowane na skalę gospodarczą w produkcji ogrodniczej, analizuje wpływ mikroorganizmów środowiska glebowego poprzez modyfikacje stosowanych zabiegów agrotechnicznych.

Zna mechanizmy działania mikroorganizmów na patogeny roślin, wpływ mikoryzy na roślinę, biopreparaty dobiera do ochrony rośliny przed konkretną chorobą, oblicza i interpretuje wyniki testu metodą szeregów biotycznych bez błędów.

Jest świadomy zagrożeń środowiskowych wskutek błędnie prowadzonej ochrony roślin, przypisuje stosowaniu metody biologicznej ochrony roślin znaczącą wagę i uwzględnia ją w swoich działaniach.