Fizjologia odporności

Tematyka obejmuje charakterystykę związków wtórnych uczestniczących w reakcjach odpornościowych, reakcje roślin na stresy środowiskowe wywołane czynnikami abiotycznymi (stres wodny, termiczny, radiacyjny, solny, oksydacyjny), reakcje roślin na działanie patogenów i szkodników, wzajemne oddziaływanie roślin i owadów, zjawiska allelopatii).

Wykłady:

Charakterystyka związków wtórnych uczestniczących w reakcjach odpornościowych (polifenole, izprenoidy, alkaloidy)

Pojęcie stresu, unikanie i tolerancja na stres, ogólne reakcje roślin na stresy, stres wodny. Mechanizmy odporności i tolerancji na stres termiczny, radiacyjny, zasolenia, oksydacyjny oraz zanieczyszczenia środowiska. Ogólna charakterystyka odporności roślin na czynniki biotyczne. Odporność bierna i odporność indukowana.

Indukowane mechanizmy obronne. Reakcja nadwrażliwości. Charakterystyka fitoaleksyn i białek PR. Bariery strukturalne.

Wzajemne oddziaływanie patogen-roślina. Elicytory, supresory, cząsteczki sygnałowe. Enzymy i toksyny wydzielane przez patogen

Wzajemne oddziaływanie roślin wyższych, podstawy allelopatii

Mechanizmy odporności roślin na szkodniki. Odporność bierna i czynna.

Interakcje pomiędzy rośliną a szkodnikiem, oddziaływanie hormonalne w relacji roślina-owad.

Ćwiczenia:

Oznaczanie przepuszczalności błon lipidowo-białkowych w wyniku stresu temperatur ujemnych. Przygotowanie doświadczenia dotyczącego stresu mechanicznego uszkodzenia korzeni marchwi.

Oznaczanie związków fenolowych i zawartości izokumaryny (fitoaleksyny) w mechanicznie uszkodzonych korzeniach marchwi.

Pomiar zawartości praliny w tkance roślinnej poddanej stresowi zasolenia.

Kozłowska M., Konieczny G.Biologia odporności na patogenny i szkodniki. AR Poznań 2003

J.B. Harborme. Ekologia biochemiczna. PWN 1997

Wojciech-Wojtkowiak D., Politycka B., Weyman-Kaczmarkowa W. Allelopatia. AR Poznań 1998.

Płażek A. Patofizjologia roślin. UR Kraków 2011

Ocena ndst:

Nie zna istoty podstawowych reakcji odpornościowych. Nie zna metod badawczych stosowanych, nie potrafi interpretować eksperymentów i dokonywać obliczeń. Nie przestrzega zasad pracy laboratoryjnej oraz w zespole.

Ocena dst:

Rozpoznaje podstawowe reakcje odpornościowe, ale ich nie analizuje wystarczająco. Wymienia metody i zna ich zasadę; oblicza ze znaczącymi błędami. Podporządkowuje się pracy w zespole i przepisom BHP.

Ocena db:

Zna i analizuje reakcje odpornościowe na poziomie molekularnym i ocenia zależności pomiędzy nimi. Potrafi szerzej interpretować metody badawcze i przeprowadza obliczenia z niewielkimi błędami.

Ma świadomość wzajemnego oddziaływania czynników biotycznych i abiotycznych środowiska.

Ocena bdb:

Uzasadnia mechanizmy funkcjonowania procesów odpornościowych na poziomie molekularnym, podsumowuje ich znaczenie. Prawidłowo dobiera metodę, w pełni interpretuje uzyskane wyniki, oblicza je bez błędów. Twórczo podchodzi do możliwości kontrolowania czynników środowiska i ich wpływu na odporność roślin.

Wiedza:

1) Definiuje i rozpoznaje związki wtórne odpowiedzialne za reakcje odpornościowe w roślinie.

2) Wyjaśnia powiązania fizjologiczne pomiędzy patogenem a rośliną na poziomie molekularnym.

3) Ma pogłębioną wiedzę na temat reakcji obronnych rośliny na poziomie molekularnym.

5) Interpretuje zagadnienia dotyczące reakcji rośliny na abiotyczne stresy środowiskowe.

Umiiejętności:

1) Wykonuje eksperymenty laboratoryjne z zastosowaniem nowoczesnych metod.

2) Opisuje i interpretuje rezultaty eksperymentu.

3) Posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się w formie werbalnej i pisemnej.

4) Wykazuje umiejętności wyszukiwania danych literaturowych korzystając z internetowych baz danych.

Kompetencje społeczne:

1) Przestrzega bezpieczeństwa zasad pracy laboratoryjnej.

2) Potrafi pracować w zespole.

3) Ma świadomość oddziaływania czynników abiotycznych i biotycznych na środowisko.

4) Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się (studia II stopnia, podyplomowe).

nie dotyczy