Fitosocjologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | O.F6.FIT.SI.OOGXY | Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Fitosocjologia | ||
Jednostka: | Zakład Botaniki i Fizjologii Roślin | ||
Grupy: | |||
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
![]() ![]() |
||
Język prowadzenia: | (brak danych) | ||
Skrócony opis: |
Celem kursu jest nabycie praktycznych umiejętności wykonywania zdjęć fitosocjologicznych i ich wykorzystania w ocenie warunków siedliskowych i inwentaryzacji przyrodniczej, zapoznanie z różnorodnością i funkcjonowaniem zbiorowisk roślinnych na terenie Polski. W części wykładowej zostaną wprowadzone podstawowe pojęcia stosowane w fitosocjologii, założenia szkół fitosocjologicznych oraz scharakteryzowane ważniejsze typy zespołów roślinnych z uwzględnieniem ich struktury, warunków siedliskowych, zagrożeń i rozmieszczenia na terenie Polski. Ćwiczenia terenowe odbywają się na obszarze Wyżyny Miechowskiej (przełom kwietnia i maja) oraz w Krakowie (dzielnice Kostrze i Bodzów, początek czerwca) i są poświęcone praktycznemu wykonywaniu zdjęć fitosocjologicznych w różnych, cennych przyrodniczo zespołach roślinnych. |
||
Pełny opis: |
Treści kształcenia Podstawy fitosocjologii: historia, nomenklatura fitosocjologiczna, działy fitosocjologii. Uwarunkowania biotyczne i abiotyczne łączenia się roślin w zbiorowiska. Główne założenia szkół fitosocjologicznych. Podstawy syntaksonomii Zdjęcie fitosocjologiczne jako podstawowa metoda badania zbiorowisk roślinnych. Gatunki charakterystyczne. Cechy analityczne zdjęć fitosocjologicznych – warstwowość, ilościowość, towarzyskość, żywotność, fenologia. Cechy syntetyczne – stałość, wierność fitosocjologiczna, syntetyczne ujęcie ilościowości. Zasady konstruowania tabel fitosocjologicznych Udział człowieka w kształtowaniu szaty roślinnej: roślinność pierwotna, naturalna, półnaturalna i antropogeniczna. Wpływ inwazyjnych gatunków roślin na rodzimą florę Przegląd ważniejszych zbiorowisk roślinnych Polski: lasy liściaste (grądy, buczyny, lasy jaworowe, łęgi, olsy, dąbrowy) Przegląd ważniejszych zbiorowisk roślinnych Polski bory sosnowe, świerkowe i jodłowe. Zbiorowiska wysokogórskie Zbiorowiska wydm nadmorskich i śródlądowych, roślinność halofilna. Łąki, murawy kserotermiczne i galmanowe Zbiorowiska roślinne zbiorników wodnych o zróżnicowanej trofii: oligo-, mezo- i eutroficznych. Torfowiska wysokie, niskie, przejściowe i ich zagrożenia Roślinność synantropijna: zbiorowiska segetalne i ruderalne Zbiorowisko roślinne jako układ dynamiczny: sukcesja, regresja, degeneracja, regeneracja, fluktuacja. Zagrożenia i formy ochrony różnych typów zbiorowisk roślinnych w Polsce Podstawy kartografii geobotanicznej. Interpretacja i możliwość wykorzystania map roślinności potencjalnej w kształtowaniu krajobrazu Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach leśnych, cz. I: grąd subkontynentalny (zespół Tilio-Carpinetum) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach leśnych, cz. II. żyzna buczyna karpacka (zespół Dentario glandulosae-Fagetum) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach leśnych, cz. III: ciepłolubna buczyna storczykowa (zespół Carici–Fagetum) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach półnaturalnych, cz. I: murawa kserotermiczna; zespół omanu wąskolistnego (Inuletum ensifoliae) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach półnaturalnych, cz. II: murawa kserotermiczna; zespół kostrzewy i strzęplicy nadobnej (Koelerio-Festucetum rupicolae) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach półnaturalnych, cz. III: świeża łąka rajgrasowa (zespół Arrhenatheretum elatioris) Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach półnaturalnych, cz. IV: zmiennowilgotna łąka trzęślicowa (zespół Junco-Molinietum) |
||
Literatura: |
MATUSZKIEWICZ W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa SZAFER W., ZARZYCKI K. (red.), 1972. Szata Roślinna Polski. PWN, Warszawa WYSOCKI CZ., SIKORSKI P., 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa uzupełniająca: DZWONKO Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Vademecum Geobotanicum, Sorus Poznań-Kraków FUKAREK F. 1967. Fitosocjologia. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa SCAMONI A. 1967. Wstęp do fitosocjologii stosowanej. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne |
||
Efekty uczenia się: |
Wiedza definiuje podstawowe pojęcia dotyczące szaty roślinnej klasyfikuje poszczególne zespoły roślinne do wyższych syntaksonów charakteryzuje podstawowe typy zespołów roślinnych występujących na terenie Polski opisuje metodykę prawidłowego wykonywania zdjęć fitosocjologicznych wyjaśnia wpływ warunków siedliskowych na kształtowanie i funkcjonowanie różnych fitocenoz wiąże różne formy działalności człowieka ze strukturą i bioróżnorodnością roślinności półnaturalnej i synantropijnej Umiejętności posługuje się poprawną nomenklaturą fitosocjologiczną wykonuje zdjęcia fitosocjologiczne w różnych typach fitocenoz identyfikuje w terenie gatunki charakterystyczne dla różnych zespołów roślinnych, gatunki rzadkie lub chronione oraz niepożądane - inwazyjne wyróżnia w krajobrazie podstawowe typy zespołów roślinnych oraz najcenniejsze zbiorowiska na terenie Polsce interpretuje mapy roślinności potencjalnej w celu racjonalnego kształtowania krajobrazu znajduje zastosowanie dla rodzimych gatunków w projektowaniu ogrodów naturalistycznych zgodnie z wymaganiami siedliskowymi roślin Kompetencje społeczne akceptuje konieczność zachowania najcenniejszych zbiorowisk roślinnych kosztem ograniczenia presji urbanistycznej przewiduje konsekwencje środowiskowe i społeczne niszczenia najcenniejszych gatunków i siedlisk przyrodniczych w Polsce podporządkowuje się zasadom pracy zespołowej ze świadomością odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania |
||
Metody i kryteria oceniania: |
701 egzamin pisemny ograniczony czasowo 703 test wielokrotnego wyboru 203 zaliczenie raportu/sprawozdania z prac laboratoryjnych/ćwiczeń praktycznych (indywidualne, grupowe) |
| |||||
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.