Rola zegara biologicznego w życiu zwierząt

Cykl wykładów ma na celu scharakteryzowanie sezonowej zmienności środowiska naturalnego, która oddziałuje u wielu zwierząt na cykliczność procesów fizjologicznych. Omówione i scharakteryzowane zostaną rytmy biologiczne, które uwarunkowane są genetycznie i podlegają synchronizacji z czynnikami środowiskowymi, aby umożliwić adaptację organizmu do zmieniających się warunków zewnętrznych. W cyklu wykładów przedstawione zostaną czynniki wpływające na kształtowanie się sezonowości poszczególnych procesów fizjologicznych: estywacji, rozrodu, hibernacji, laktacji itp., występujące u zwierząt określanych mianem sezonowych, poruszone zostaną także zagadnienia dotyczące rytów psychicznych występujących u ludzi związanych z działaniem zegara biologicznego

Tematyka zajęć:

Wprowadzenie do rytmów biologicznych i cechy charakterystyczne rytmów biologicznych, przedstawienie podstaw chronobiologii.

Zegary biologiczne mikroorganizmów (grzyby i bakterie).

Zegar biologiczny owadów.

Molekularne mechanizmy zegara biologicznego ssaków.

Zegary biologiczne kręgowców.

Chronofizjologia pracy (praca zmianowa).

Budowa anatomiczna i fizjologia szyszynki ssaków. Anatomia porównawcza szyszynki w gromadzie kręgowców.

Udział melatoniny w mechanizmie zegara biologicznego. Neurohormonalny mechanizm zegara biologicznego.

Sezonowość rozrodu ssaków.

Wpływ długości dnia świetlnego na przebieg aktywności płciowej owiec, regulacja wydzielania hormonów gonadotropowych.

Rytm snu i czuwania. Fazy snu. Choroby zwiazane z zaburzeniami rytmu snu i czuwania

Pielęgnacja skóry zgodna z cyklem menstruacyjnym, rytm lunarny.

Podstawowa:

1.Sotowska-Brochocka J. Fizjologia zwierząt, zagadnienia wybrane. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 81-123, 290-302, 2001.

2. Traczyk Z. Fizjologia Człowieka w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

Wiedza - student zna i rozumie:

- podstawową wiedzę dotyczącą struktury i funkcji komórek pro- i eukariotycznych oraz z zakresu embriologii i rozmnażania organizmów zwierzęcych

- zaawansowaną wiedzę dotyczącą budowy komórki szczególnie pinealocytów szyszynki, procesów biochemicznych zachodzących w poszczególnych jej przedziałach w tym proces syntezy melatoniny

- podstawowe zagadnienia dotyczące hodowli in vitro komórek w tym komórek przysadki i szyszynki oraz ich zastosowania w badaniach z zakresu bioinżynierii zwierząt

- zagadnienia ogólne z zakresu funkcjonowania organizmów prokariotycznych i eukariotycznych oraz wzajemnych relacji pomiędzy organizmami żywymi w środowisku w aspekcie działania zegara biologicznego

Kompetencje społeczne- student jest gotów do:

- uznania społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za stosowanie metod z zakresu bioinżynierii komórek i tkanek, technik biologii molekularnej.

- uznanai ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie bioinżynierii zwierząt oraz szeroko rozumianego rolnictwa.

- rozwiązywania problemów dotyczących szeroko pojętych prac projektowych, jak również własnych działań.

Zaliczenie na ocenę w formie odpowiedzi pisemnej, na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania