Cytogenetyka roślin i zwierząt
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | O.5s.CRZ.SI.OBTSZ |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Cytogenetyka roślin i zwierząt |
Jednostka: | Katedra Rozrodu, Anatomii i Genomiki Zwierząt |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Przedmiot kierunkowy - obowiązkowy, 5 semestr studiów Wymagania wstępne: zaliczenie z przedmiotu Genetyka ogólna |
Pełny opis: |
Tematyka zajęć: Wykłady - 15 godz. 1. Zarys historii badań cytogenetycznych. Przegląd podstawowych zagadnień cytogenetyki roślin i zwierząt. Fazy cyklu życiowego komórki. Zmiany podczas jego przebiegu. Czas trwania. Zachowanie chromatyny w czasie podziałów komórki. 2. Podziały komórkowe. Mitoza i mejoza. Oogeneza i spermatogeneza. 3. Budowa i funkcja chromosomów u eukariontów. Struktura chromosomów i chromatyny. Podstawowe elementy struktury chromosomów eukariotycznych: centromer i telomery, organizatory jąderek. Heterochromatyna i jej rola w budowie i funkcjonowaniu genomu. Podstawowe przyczyny zmienności strukturalnej chromosomów 4. Pojęcie aberracji chromosomowych. Typy aberracji. Sposób powstawania. Znaczenie i skutki pojawienia się aberracji. Metody wykrywania aberracji strukturalnych i liczbowych. Choroby genetyczne spowodowane aberracjami chromosomowymi. Badania cytogenetyczne u ludzi. Badania cytogenetyczne u zwierząt hodowlanych i laboratoryjnych. Monitoring cytogenetyczny 5. Przegląd zagadnień dotyczących klasycznej i zaawansowanej analizy kariotypu. Metody konwencjonalnego i różnicowego barwienia chromosomów i ich specyfika. Opis i przykłady wykorzystania metod cytogenetyki molekularnej (autoradiografia, FISH, GISH itp.). Sposoby opracowywania i prezentacji wyników badań. 6. Wielkość genomu i liczby chromosomów. Poliploidalność jako główny mechanizm ewolucji kariotypu i specjacji u roślin. Typy, powstawanie i znaczenie poliploidów 7. Chromosomy płci u roślin - występowanie, struktura i ewolucja. Ćwiczenia laboratoryjne - 30 godz. 1. Wstępne etapy przygotowania materiału roślinnego do analiz cytogenetycznych. Wykonanie preparatów metodą rozgniotową i barwienie chromosomów. 2. Analiza mikroskopowa preparatów, archiwizacja wyselekcjonowanych płytek metafazowych z użyciem komputerowego systemu NIS. 3. Pomiary chromosomów i opracowanie struktury kariotypu z wykorzystaniem programu KaryoType. 4. Zasady BHP w pracowni cytogenetyki zwierząt. Organizacja i harmonogram zakładania i kończenia hodowli komórkowych. Zasady pozyskiwania, pracy i przechowywania materiału biologicznego do badań cytogenetycznych. 5. Pobieranie materiału biologicznego (szpik kostny, pełna krew obwodowa). Założenie hodowli z limfocytów krwi obwodowej. Izolacja komórek szpikowych z kości długich. Procedura przygotowania preparatów zawiesinowych z pozyskanych komórek szpikowych. 6. Kończenie hodowli limfocytów i wykonanie preparatów. Barwienie chromosomów metodą klasyczną barwnikiem Giemsy oraz technikami prążkowymi. 7. Analiza mikroskopowa wykonanych preparatów. Przygotowanie kariogramów w oparciu o wykonane mikrofotografie. Badania porównawcze zwierząt gospodarskich oraz laboratoryjnych. Kariotyp człowieka. 8. Diagnozowanie nieprawidłowości chromosomowych u zwierząt gospodarskich na podstawie przygotowanych preparatów mikroskopowych pochodzących od koni, świni, bydła oraz szynszyli i nutrii. 9.Pobranie materiału biologicznego- jądra. Przygotowanie preparatów z chromosomami mejotycznymi oraz kompleksami synaptonemalnymi. Ocena mikroskopowa wykonanych preparatów cytologicznych 10. Ocena kariotypów zwierząt gospodarskich, psów i szynszyli. 11. Występowanie i wpływ polimorfizmu chromosomowego oraz ich wpływ na płodność samic i samców wybranych gatunków. Przykłady defektów kariotypowych bydła, kozy, owcy, świni, konia oraz drobiu. 12. Chromosomy płci u zwierząt i drobiu. Cytogenetyczne metody identyfikacji płci zarodka. Zaburzenia procesu formowania płci. Determinacja płci u ssaków. |
Literatura: |
Podstawowa: Rogalska S., Małuszyńska J., Olszewska M.J. Podstawy cytogenetyki roślin. PWN, Warszawa, 2005 Świtoński M., Słota E., Jaszczak K.: Diagnostyka cytogenetyczna zwierząt domowych. Wyd. AR Poznań, 2006 Charon K.M., Świtoński M. Genetyka zwierząt. PWN Warszawa, 2000 Uzupełniająca: Levin D.A. The role of chromosomal change in plant evolution. Oxford University Press, 2002 Srebrniak M.I., Tomaszewska A., Badania cytogenetyczne w praktyce klinicznej. Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008 Ram J. Singh. Plant cytogenetics. Second Edition. CRS Press, 2003 |
Efekty uczenia się: |
Wiedza - student zna i rozumie: - najważniejsze problemy z zakresu cytogenetyki roślin i zwierząt - podstawowe pojęcia z zakresu genetyki, cytogenetyki oraz biologii komórki - wybrane metody cytogenetyczne - budowę i funkcjonowanie chromosomów - podstawową wiedzę z zakresu chorób cytogenetycznych zwierząt, pozwalającą na prowadzenie badań z zakresu cytogenetyki stosowanej Umiejętności - student potrafi: - wykonywać preparaty cytogenetyczne z wykorzystaniem materiału roślinnego i zwierzęcego - zaznajomić się z podstawowymi metodami analizy cytogenetycznej stosowanymi w hodowli i biotechnologii zwierząt z wykorzystaniem krwi i szpiku kostnego - wyszukiwać, analizować i stosować podstawową wiedzę z zakresu cytogenetyki zwierząt oraz diagnostyki cytogenetycznej - archiwizować cyfrowo obrazy chromosomów, dokonywać pomiarów liniowych chromosomów - przeprowadzać klasyczną analizę kariotypu Kompetencje społeczne - student jest gotów do: - współpracy w zespole i kierowania małym zespołem badawczym - wzięcia odpowiedzialności za skutki ekonomiczne wykonywanych badań diagnostyki cytogenetycznej - do samodzielnego pogłębiania wiedzy cytogenetycznej |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład: test jednokrotnego wyboru, pytania zamknięte; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%. Ćwiczenia: na ocenę pozytywną należy zaliczyć poszczególne ćwiczenia laboratoryjne i odpowiedzieć na pytania kolokwiów zaliczeniowych; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych w ocenie końcowej wynosi 40%. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-27 |
Przejdź do planu
PN CWL
WYK
WT ŚR CWL
CZ CWL
PT CWL
CWL
CWL
CWL
CWL
CWL
CWL
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Olga Szeleszczuk | |
Prowadzący grup: | Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Marta Kuchta-Gładysz, Olga Szeleszczuk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-26 |
Przejdź do planu
PN CWL
WYK
WT ŚR CWL
CWL
CZ CWL
PT CWL
CWL
CWL
CWL
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Anna Grzesiakowska | |
Prowadzący grup: | Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Anna Grzesiakowska, Marta Kuchta-Gładysz, Olga Szeleszczuk, Joanna Wojciechowska-Puchałka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-25 |
Przejdź do planu
PN CWL
WYK
WT ŚR CWL
CZ CWL
PT CWL
CWL
CWL
CWL
CWL
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Monika Bugno-Poniewierska, Aleksandra Grabowska-Joachimiak | |
Prowadzący grup: | Monika Bugno-Poniewierska, Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Marta Kuchta-Gładysz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.