Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Cytogenetyka roślin i zwierząt

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: O.5s.CRZ.SI.OBTSZ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Cytogenetyka roślin i zwierząt
Jednostka: Katedra Rozrodu, Anatomii i Genomiki Zwierząt
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Przedmiot kierunkowy - obowiązkowy, 5 semestr studiów

Wymagania wstępne: zaliczenie z przedmiotu Genetyka ogólna

Pełny opis:

Tematyka zajęć:

Wykłady - 15 godz.

1. Zarys historii badań cytogenetycznych. Przegląd podstawowych zagadnień cytogenetyki roślin i zwierząt. Fazy cyklu życiowego komórki. Zmiany podczas jego przebiegu. Czas trwania. Zachowanie chromatyny w czasie podziałów komórki.

2. Podziały komórkowe. Mitoza i mejoza. Oogeneza i spermatogeneza.

3. Budowa i funkcja chromosomów u eukariontów. Struktura chromosomów i chromatyny. Podstawowe elementy struktury chromosomów eukariotycznych: centromer i telomery, organizatory jąderek. Heterochromatyna i jej rola w budowie i funkcjonowaniu genomu. Podstawowe przyczyny zmienności strukturalnej chromosomów

4. Pojęcie aberracji chromosomowych. Typy aberracji. Sposób powstawania. Znaczenie i skutki pojawienia się aberracji. Metody wykrywania aberracji strukturalnych i liczbowych. Choroby genetyczne spowodowane aberracjami chromosomowymi. Badania cytogenetyczne u ludzi. Badania cytogenetyczne u zwierząt hodowlanych i laboratoryjnych. Monitoring cytogenetyczny

5. Przegląd zagadnień dotyczących klasycznej i zaawansowanej analizy kariotypu. Metody konwencjonalnego i różnicowego barwienia chromosomów i ich specyfika. Opis i przykłady wykorzystania metod cytogenetyki molekularnej (autoradiografia, FISH, GISH itp.). Sposoby opracowywania i prezentacji wyników badań.

6. Wielkość genomu i liczby chromosomów. Poliploidalność jako główny mechanizm ewolucji kariotypu i specjacji u roślin. Typy, powstawanie i znaczenie poliploidów

7. Chromosomy płci u roślin - występowanie, struktura i ewolucja.

Ćwiczenia laboratoryjne - 30 godz.

1. Wstępne etapy przygotowania materiału roślinnego do analiz cytogenetycznych. Wykonanie preparatów metodą rozgniotową i barwienie chromosomów.

2. Analiza mikroskopowa preparatów, archiwizacja wyselekcjonowanych płytek metafazowych z użyciem komputerowego systemu NIS. 3. Pomiary chromosomów i opracowanie struktury kariotypu z wykorzystaniem programu KaryoType. 4. Zasady BHP w pracowni cytogenetyki zwierząt. Organizacja i harmonogram zakładania i kończenia hodowli komórkowych. Zasady pozyskiwania, pracy i przechowywania materiału biologicznego do badań cytogenetycznych.

5. Pobieranie materiału biologicznego (szpik kostny, pełna krew obwodowa). Założenie hodowli z limfocytów krwi obwodowej. Izolacja komórek szpikowych z kości długich. Procedura przygotowania preparatów zawiesinowych z pozyskanych komórek szpikowych. 6. Kończenie hodowli limfocytów i wykonanie preparatów. Barwienie chromosomów metodą klasyczną barwnikiem Giemsy oraz technikami prążkowymi. 7. Analiza mikroskopowa wykonanych preparatów. Przygotowanie kariogramów w oparciu o wykonane mikrofotografie. Badania porównawcze zwierząt gospodarskich oraz laboratoryjnych. Kariotyp człowieka.

8. Diagnozowanie nieprawidłowości chromosomowych u zwierząt gospodarskich na podstawie przygotowanych preparatów mikroskopowych pochodzących od koni, świni, bydła oraz szynszyli i nutrii.

9.Pobranie materiału biologicznego- jądra. Przygotowanie preparatów z chromosomami mejotycznymi oraz kompleksami synaptonemalnymi. Ocena mikroskopowa wykonanych preparatów cytologicznych

10. Ocena kariotypów zwierząt gospodarskich, psów i szynszyli.

11. Występowanie i wpływ polimorfizmu chromosomowego oraz ich wpływ na płodność samic i samców wybranych gatunków. Przykłady defektów kariotypowych bydła, kozy, owcy, świni, konia oraz drobiu.

12. Chromosomy płci u zwierząt i drobiu. Cytogenetyczne metody identyfikacji płci zarodka. Zaburzenia procesu formowania płci. Determinacja płci u ssaków.

Literatura:

Podstawowa:

Rogalska S., Małuszyńska J., Olszewska M.J. Podstawy cytogenetyki roślin. PWN, Warszawa, 2005

Świtoński M., Słota E., Jaszczak K.: Diagnostyka cytogenetyczna zwierząt domowych. Wyd. AR Poznań, 2006

Charon K.M., Świtoński M. Genetyka zwierząt. PWN Warszawa, 2000

Uzupełniająca:

Levin D.A. The role of chromosomal change in plant evolution. Oxford University Press, 2002

Srebrniak M.I., Tomaszewska A., Badania cytogenetyczne w praktyce klinicznej. Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008

Ram J. Singh. Plant cytogenetics. Second Edition. CRS Press, 2003

Efekty uczenia się:

Wiedza - student zna i rozumie:

- najważniejsze problemy z zakresu cytogenetyki roślin i zwierząt

- podstawowe pojęcia z zakresu genetyki, cytogenetyki oraz biologii komórki

- wybrane metody cytogenetyczne

- budowę i funkcjonowanie chromosomów

- podstawową wiedzę z zakresu chorób cytogenetycznych zwierząt, pozwalającą na prowadzenie badań z zakresu cytogenetyki stosowanej

Umiejętności - student potrafi:

- wykonywać preparaty cytogenetyczne z wykorzystaniem materiału roślinnego i zwierzęcego

- zaznajomić się z podstawowymi metodami analizy cytogenetycznej stosowanymi w hodowli i biotechnologii zwierząt z wykorzystaniem krwi i szpiku kostnego

- wyszukiwać, analizować i stosować podstawową wiedzę z zakresu cytogenetyki zwierząt oraz diagnostyki cytogenetycznej - archiwizować cyfrowo obrazy chromosomów, dokonywać pomiarów liniowych chromosomów

- przeprowadzać klasyczną analizę kariotypu

Kompetencje społeczne - student jest gotów do:

- współpracy w zespole i kierowania małym zespołem badawczym

- wzięcia odpowiedzialności za skutki ekonomiczne wykonywanych badań diagnostyki cytogenetycznej

- do samodzielnego pogłębiania wiedzy cytogenetycznej

Metody i kryteria oceniania:

Wykład: test jednokrotnego wyboru, pytania zamknięte; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%.

Ćwiczenia: na ocenę pozytywną należy zaliczyć poszczególne ćwiczenia laboratoryjne i odpowiedzieć na pytania kolokwiów zaliczeniowych; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych w ocenie końcowej wynosi 40%.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-27
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Olga Szeleszczuk
Prowadzący grup: Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Marta Kuchta-Gładysz, Olga Szeleszczuk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Anna Grzesiakowska
Prowadzący grup: Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Anna Grzesiakowska, Marta Kuchta-Gładysz, Olga Szeleszczuk, Joanna Wojciechowska-Puchałka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Monika Bugno-Poniewierska, Aleksandra Grabowska-Joachimiak
Prowadzący grup: Monika Bugno-Poniewierska, Aleksandra Grabowska-Joachimiak, Marta Kuchta-Gładysz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)