Gleboznawstwo

Gleba jako element środowiska przyrodniczego; abiotyczne i biotyczne czynniki glebotwórcze. Występowanie i charakterystyka najważniejszych skał glebotwórczych, wietrzenie skał i minerałów; uziarnienie, skład mineralny i chemiczny produktów wietrzenia i akumulacji. Funkcjonowanie trójfazowego układu gleby, ocena stosunków wodno-powietrznych gleb w kształtowaniu optymalnych warunków wegetacji roślin. Przemiany związków organicznych w glebie, rola próchnicy, zagadnienia sorpcji; budowa i skład kompleksu sorpcyjnego. Systematyka gleb Polski, charakterystyka głównych jednostek gleb Polski i ich geografia. Zasoby gleb Polski. Waloryzacja rolnicza i żyzność gleb.

Gleba jako element środowiska przyrodniczego. Czynniki glebotwórcze. Występowanie i charakterystyka najważniejszych skał glebotwórczych (magmowych, metamorficznych i osadowych). Procesy glebotwórcze.

Wietrzenie skał i minerałów – uziarnienie, skład mineralny i chemiczny produktów wietrzenia i akumulacji. Struktura gleby. Główne cechy morfologiczne gleb. Główne poziomy genetyczne o poziomy diagnostyczne gleb.

Trójfazowy układ gleby – wpływ na kształtowanie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby.

Substancja organiczna gleby. Organizmy glebowe. Przemiany związków organicznych w glebie, rola próchnicy glebowej. Odczyn i rodzaje kwasowości gleby.

Właściwości sorpcyjne gleby. Budowa i skład kompleksu sorpcyjnego gleby, rodzaje sorpcji glebowej. Buforowość gleby.

Systematyka gleb Polski, bonitacja gleb, kompleksy przydatności rolniczej gleb.

Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej i funkcje poza produkcyjne gleby.

Agronomiczne kategorie gleb. Oznaczanie składu mechanicznego gleby metodą Casagrande w modyfikacji Prószyńskiego.

Fizyczne właściwości gleb i podłoży. Oznaczanie gęstości objętościowej, porowatości i pojemności powietrznej gleb mineralnych metodą cylinderka Kopeckiego. Oznaczanie gęstości podłoży organicznych metodą Bagg-Olsena. Woda w glebie – oznaczanie pojemności wodnych i przepuszczalności gleb.

Glebowa substancja organiczna. Oznaczanie zawartości próchnicy metoda Tiurina. Metoda wyżarzania. Oznaczanie wskaźnika wodoodporności agregatów glebowych metodą przesiewania na mokro wg Kullemana.

Właściwości sorpcyjne gleb. Oznaczanie pojemności sorpcyjnej gleb metodą Kappena. Kwasowość hydrolityczna. Oznaczanie kwasowości metodą Daikuhary.

Profile glebowe – systematyka i charakterystyka gleb.

Podstawowa:

1. Dobrzański B., Zawadzki S. 1997. Gleboznawstwo. PWRiL Warszawa.

2. Kowalik S. 2007. Zagadnienia z gleboznawstwa. Skrypty uczelniane AGH.

3. Hillel D. 2012. Gleba w środowisku. Wydawnictwo naukowe PWN.

4. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusikiewicz Z. 2004. Badania ekologiczno-gleboznawcze. PWN Warszawa.

Uzupełniająca:

1. Starck J. 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. PWRiL Warszawa.

Wiedza

Zna czynniki glebotwórcze. Charakteryzuje ważniejsze skały glebotwórcze oraz procesy glebotwórcze.

Rozpoznaje i opisuje główne cechy morfologiczne gleb, poziomy genetyczne i poziomy diagnostyczne gleb.

Ma wiedzę z zakresu kształtowania właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby i podłoży. Definiuje odczyn i rodzaje kwasowości.

Ma podstawową wiedzę z zakresu glebowej materii organicznej, funkcjonowania organizmów glebowych, przemian związków organicznych w glebie i podłożach oraz roli próchnicy glebowej.

Rozumie pojęcie sorpcji glebowej, zna budowę kompleksu sorpcyjnego gleby, rozróżnia rodzaje sorpcji glebowej.

Wykazuje znajomość systematyki gleb Polski, ze szczególnym uwzględnieniem gleb antropogenicznych.

Umiejętnosci:

Potrafi oznaczyć skład mechaniczny gleby metodą Casagrande w modyfikacji Prószyńskiego..

Posiada umiejętność oznaczania gęstości objętościowej, porowatości i pojemności powietrznej gleb mineralnych metodą cylinderka Kopeckiego oraz podłoży organicznych metodą Bagg-Olsena. Potrafi oznaczyć pojemność wodną i przepuszczalność gleb.

Wymienia metody oznaczania zawartości próchnicy w glebie. Potrafi oznaczyć zawartość próchnicy metodą Tiurina.

Posiada umiejętność oznaczenia wskaźnika wodoodporności agregatów glebowych metodą przesiewania na mokro wg Kullemana.

Oznacza pojemność sorpcyjną gleb metodą Kappena, kwasowość hydrolityczną i wymienną metodą Daikuhary.

Potrafi rozpoznać układ poziomów genetycznych w profilu glebowym. Rozróżnia typy gleb i charakteryzuje ich właściwości.

Kompetencje społeczne

Potrafi pracować w grupie i kierować małym zespołem. Posiada odpowiedzialność za wspólnie realizowane zadanie.

Posiada świadomość zagrożeń swojej działalności oraz odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego.

101 sprawdzian wiedzy

203 zaliczenie raportu/sprawozdania (indywidualne, grupowe)

403 zaliczenie/ocena pracy pisemnej, recenzji, eseju

701 egzamin pisemny ograniczony czasowo