Budownictwo drogowe w leśnictwie

Drogi stanowią podstawowy sposób udostępnienia powierzchni leśnych dla potrzeb gospodarstwa leśnego. Przedmiot skupia się głównie na udostępnieniu powierzchni leśnych na stokach w terenach górskich za pomocą leśnych dróg dolinowych i stokowych. Wiedza przekazywana jest w formie wykładów, ćwiczeń kameralnych i ćwiczeń terenowych. W ogólnym ujęciu dotyczy ona: projektowania i kosztorysowania leśnych dróg stokowych oraz technologii i techniki wykonywania robót drogowych w lasach. Obejmuje również zagadnienia z zakresu planowania sieci dróg leśnych w górach. Na ćwiczeniach terenowych studenci projektują odcinek drogi leśnej stokowej, praktycznie wyznaczają zakres robót ziemnych na powierzchni pasa drogowego, a także wytyczają szlaki zrywkowe na obszarze ciążącym do projektowanej drogi.

Wykłady 8 godz.

Tematyka zajęć 1. Specyfika i stan leśnego budownictwa drogowego w L.P. Klasyfikacja dróg leśnych. Przebieg procesu inwestycyjnego w leśnym budownictwie drogowym, przepisy prawa budowlanego, założenia techniczno-ekonomiczne, projekty techniczne.

2. Projektowanie dróg leśnych: prace terenowe, trasowanie dróg leśnych w terenie, pomiar trasy. Projektowanie dróg leśnych: prace kameralne, profil podłużny, niweleta, przekroje poprzeczne, sytuacja projektowanej drogi, projekt robót ziemnych.

3. Budowa dróg leśnych: roboty przygotowawcze, wyznaczenie i wykonanie robót ziemnych. Odwodnienie powierzchniowe i wgłębne dróg leśnych, roboty zabezpieczające i umacniające skarpy wykopów i nasypów na drogach leśnych.

4. Nawierzchnie na drogach leśnych, eksploatacja i utrzymanie dróg leśnych, remonty bieżące i kapitalne dróg. Kosztorysowanie robót drogowych.

Ćwiczenia projektowe (ćwiczenie projektowe) 12 godz.

Tematyka zajęć 1. Dane wyjściowe do projektowania leśnych dróg stokowych na mapach sytuacyjno-wysokościowych, linia jednostajnego pochylenia. Trasowanie dróg leśnych na mapach warstwicowych, łuki poziome, pomiar tras.

2. Profil podłużny terenu wzdłuż osi drogi. Projekt niwelety, łuki pionowe, obliczenie i rzędnych niwelety.

3. Przekroje poprzeczne normalne i zwykle. Obliczenie powierzchni robót ziemnych.

4. Tabela objętości mas ziemnych. Wykres ruchu mas ziemnych i tabela przewozów.

5. Projekt powierzchniowego odwodnienia pasa drogowego za pomocą wodospustów i ścieków. Projekt ubezpieczenia powierzchniowego skarp wykopowych i nasypowych systemem zabudowy biologicznej.

6. Przedmiar robót drogowych. Sprawdzian.

Ćwiczenia terenowe (ćwiczenie terenowe) 12 godz.

Tematyka zajęć 1. Omówienie organizacji ćwiczeń, wydanie sprzętu geodezyjnego, wytyczenie osi drogi stokowej - linie kierunkowe, łuki poziome przy wierzchołku dostępnym i niedostępnym, pomiar długości trasy, wytyczenie punktów hektometrowych, wysokościowych i sytuacyjnych.

2. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe w obrębie planowanego pasa drogowego w kierunku podłużnym i poprzecznym.

3. Prace kameralne: obliczenie dzienników i wykreślenie dokumentów z pomiarów terenowych, zaprojektowanie niwelety i przekrojów poprzecznych drogi stokowej, projekt robót ziemnych.

Podstawowa 1. Drogi leśne. Poradnik techniczny. Wyd. GDLP Warszawa-Bedoń. 2006.

2. Guide to forest Road engineering in mountainous terrain. Fannin R.J., Lorbach J. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome, 2007.

3. Katalog nawierzchni typowych dla dróg o małym natężeniu ruchu. Jaworski J., Tokaj W., Wileński P. IBDiM, Warszawa. 1974.

4. Katalog i wytyczne techniczne dla dróg leśnych wewnątrzzakładowych. Wyd. NZLP Warszawa-Bedoń. 1990.

5. Kosztorysowanie robót budowlanych. Poradnik dla ucznia. Kusina A. Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy. Radom 2005.

6. Mały poradnik drogowca. W. Dębski. WKiŁ, Warszawa. 1974.

7. Podstawy kosztorysowania robót budowlanych. Materiały pomocnicze do zajęć. Wyd. 2. Plebankiewicz E., Wyd. Politechniki Krakowskiej. Kraków 2007.

8. Technologia robót w budownictwie drogowym. Rolla S., WSiP, Warszawa. 1997.

9. Wytyczne prowadzenia robót drogowych w lasach. Wyd. GDLP Warszawa-Bedoń. 2013.

Uzupełniająca 1. Alenowicz J., Gołos M. Projektowanie wzmocnień podbudów z kruszyw geosiatkami TENSAR na słabym podłożu. Materiały konferencyjne. Biuro Inżynierii Drogowej Droset. Gdańsk.

2. Antończyk Sz. 1989. Ładunki przewożone drogami leśnymi i ich zróżnicowanie. Sylwan, R. 133 nr 3, s. 53-60.

3. Czerniak A. 2004. Nośność cementowogruntowych dróg leśnych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych 96.

4. Fertal' D. 1997. Skupiny navrhoveho zat'azenia dopravou lesnych odvoznych ciest (Klasyfikacja głównych dróg leśnych według obciążenia transportowego). Les. Cas., Vol.43 nr 2/3, s. 85-95.

5. Gołąb J., Kormanek M. 2013. The characteristics of selected design factors of forest roads and their use influencing their functional advantages in the mountains. Prace Komisji Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAU. Monografia. Nr 18, s. 87-99.

6. Gołąb J., Plewniak J. 2014. Aktualne uwarunkowania kształtowania sieci dróg leśnych w górach. Infr. I Ekol. Ter. Wiejskich. II/1/2014, s. 195-206.

7. Gołąb J., Plewniak J., Słowik-Opoka E. 2015. Wykorzystanie opisów glebowych zawartych w Operacie Urządzenia Lasu w planowaniu sieci dróg leśnych”. Sylwan. 159(6), s. 461-468.

8. Gołąb J., Wańczyk R., Matusiak B. 2006. Surface runoff from slanting forest roads. Acta Sci. Pol., Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 5(1), 13-25.

9. Kamiński E. 1982. Rola dróg w gospodarce leśnej. Sylwan, 5, 37266?

10. Kamiński B, Czerniak A. 2001. Wpływ podłoża gruntowego na nośność nawierzchni tłuczniowych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych 90.

11. Kamiński B, Czerniak A. 2003. Ocena stanu nawierzchni leśnej drogi tłuczniowej w Puszczy Noteckiej po dwuletnim okresie eksploatacji. Sylwan 6.

12. Kamiński B., Janaszek K. 1987. Ocena nośności bitumowanej drogi leśnej na różnych podbudowach. Sylwan 1.

13. Kamiński B., Kokowski J., Janaszek K. 1986. Moduły odkształceń leśnych dróg gruntowych stabilizowanych popiołami lotnymi po 10−letnim okresie eksploatacji. Rocznik AR W Poznaniu. Leśnictwo 22.

14. Koczwański S., Nowakowska-Moryl J., Plewniak J. 1989. Próba zastosowania konstrukcji typu „Sandwich” do modernizacji dróg leśnych o nawierzchni tłuczniowej, Sylwan, R. 133 nr 7 s. 53-61.

15. Koczwański S., Nowakowska−Moryl J. 1992. Badanie ruchu drogowego na wybranych drogach leśnych w Nadleśnictwie Krzeszowice. Sylwan 10.

16. Koczwański S., Nowakowska-Moryl J., Plewniak J. 1994. Badanie leśnych gruntowych dróg stokowych w aspekcie zjawisk erozyjnych. Sylwan, R. 138 nr 2 s. 41-47.

17. Koczwański S., Plewniak J. 1978. Badania nad odwadnianiem powierzchniowym leśnych gruntowych dróg stokowych za pomocą wodospustów. Sylwan, 11 s. 13-24.

18. Kormanek M., Gołąb J. 2012. Określenie deformacji szlaku zrywkowego przy pomocy laserowego urządzenia do pomiaru przekroju lub ukształtowania powierzchni terenu. Inżynieria Rolnicza. R. XVI, nr 4(139), s. 157-170.

19. Kormanek M., Gołąb J. 2013. Analysis of soil surface deformation and physical changes of soil after logging by means of the skidder. Prace Komisji Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAU. Monografia. Nr 18, s. 135-148.

20. Messingerova V. 1992. Vplyv dlzky odvazaneho dreva na vybrane parametre lesnych odvoznych ciest (Wpływ długości transportowanego drewna na niektóre parametry dróg wywozowych). Acta Fac. For. Zvolen, T.34, s. 343-353.

21. Moreń J. 2000. Uwarunkowania prawne budowy dróg leśnych. Post. Tech. Leś., Nr 75, s. 7-12.

22. Picman D., Pentek T. 1998. Rasclamba normalnog poprecnog profila sumske protupozarne ceste i iznalazenje troskovno povoljnijih modela (Przekrój poprzeczny leśnej drogi przeciwpożarowej oraz modele budowy dróg z punktu widzenia minimalizacji kosztów). Šum. List, G.122 nr 5/6, s. 235-243.

23. Pieńkos K. 1997. Rola warunków gruntowo−wodnych w inżynieryjnym zagospodarowaniu lasów. Sylwan 3.

24. Rolla S. 1985. Badanie materiałów i nawierzchni drogowych. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa.

25. Trzciński G., Kaczmarczyk S. 2006. Ocena nośności gruntowych dróg leśnych. Sylwan. 4: 65-72.

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

BUDDG_W01 Zna podstawowe techniki projektowania i technologii budowy dróg leśnych w warunkach nizinnych i górskich. Zna wpływ procesów technologicznych związanych z budownictwem drogowym na środowisko leśne. LES1_W06 R

BUDDG_W02 Posiada podstawową wiedzę dotyczącą optymalizacji decyzji inżynierskich w zakresie robót drogowych, głównie ziemnych i kosztorysowania. LES1_W06 R

BUDDG_W03 Posiada podstawową wiedzę z zakresu oddziaływania projektowanej infrastruktury drogowej na środowisko leśne i jego ochrony. LES1_W06 R

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

BUDDG_U01 Dokonuje analizy warunków terenowych i stanu dróg leśnych zarówno w aspekcie technicznym i ekonomicznym i gospodarczym. LES1_U06 R

BUDDG_U02 Podejmuje decyzje dotyczące metod pomiarów, technik, przyrządów zgodnie z normatywami i aktualnymi rozporządzeniami. LES1_U16 R

BUDDG_U03 Projektuje drogę leśną o zadanych parametrach i koordynuje realizacje prac drogowych w terenie. LES1_U06 R

BUDDG_U04 Projektuje drogi leśne w różnych uwarunkowaniach fizjograficznych ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska leśnego. LES1_U06 R

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

BUDDR_K01 Potrafi pracować w grupie i kierować małym zespołem. LES1_K03 R

BUDDR_K02 Posiada świadomość odpowiedzialności, ryzyka i skutków technicznych, ekonomicznych i środowiskowych związanych z projektowaniem dróg leśnych, szczególnie dróg leśnych w górach. LES1_K03 R

Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny

wykład. egzamin pisemny ograniczony czasowo bez dostępu do podręczników;

pytania problemowe, wykonanie rysunków i schematów;

na ocenę zaliczającą (min. 3,0) wymagane jest uzyskanie co najmniej 60% puli punktów

cwl.indywidualny projekt odcinka drogi leśnej na podstawie danych mapowych – udział w ocenie zaliczeniowej: 60%;

pisemny sprawdzian wiedzy: pytania problemowe, testowe, obliczenia i rysunki – udział w ocenie zaliczeniowej: 40%

cwt.indywidualny projekt odcinka drogi leśnej na podstawie danych pomiarowych uzyskanych przez grupę – udział w ocenie zaliczeniowej: 60%;

pisemny sprawdzian wiedzy: pytania problemowe, testowe, obliczenia i rysunki – udział w ocenie zaliczeniowej: 40%