Edukacja przyrodniczo-leśna

Kurs obejmuje 9 godzin wykładów oraz 6 godzin zajęć terenowych. Celem kursu jest przygotowanie absolwenta leśnictwa do samodzielnego prowadzenia zajęć z zakresu przyrodniczych podstaw leśnictwa, z różnymi grupami społecznymi, o zróżnicowanych wymaganiach i oczekiwaniach. Student po ukończeniu kursu powinien być dobrze zorientowany w zakresie aktualnych problemów ochrony przyrody. Powinien znać podstawowe metody nauczania i potrafić je efektywnie wykorzystać w praktycznej edukacji przyrodniczo–leśnej.

WYKŁADY

Wykład 1.

Definicja edukacji przyrodniczej. Główne cele i założenia oraz rola EP we współczesnym leśnictwie. Organizacja edukacji przyrodniczej w Polsce w formalnym systemie kształcenia i w strukturach poza szkolnych. Edukacja przyrodnicza w uregulowaniach prawnych oraz oficjalnych dokumentach państwowych i międzynarodowych. Dyskusja nad programem z możliwością weryfikowania go w zależności od potrzeb i zainteresowania studentów.

Wykład 2.

Wprowadzenie do metod nauczania. Definicje techniki, metody i strategii – relacje zachodzące między nimi. Szczegółowy podział metod i ich klasyfikacja. Możliwości wykorzystania odpowiednich metod na określonych poziomach nauczania i zainteresowanych grup społecznych. Teoria kształcenia wielostronnego oraz jej rola w rozwijaniu świadomości i odpowiedzialności społeczeństawa za jakoś i stan środowiska.

Wykład 3.

Ważniejsze metody nauczania: m.in. burza mózgów, drama, symulacja, projekt, studium przypadku, uczenie się we współpracy, dyskusja dydaktyczna–konferencyjna, dyskusja okrągłego stołu, dyskusja panelowa, metaplan, dyskusja oceniana, seminarium, gry dydaktyczne, wykład, poster. Rola prowadzącego na różnych etapach realizacji zajęć. Wady i zalety stosowanych metod.

Wykład 4.

Najważniejsze problemy ochrony przyrody w Polsce - próby ich rozwiązywania i łagodzenia konfliktów określonych grup społecznych poprzez edukację. Ankieta jako jedna z form badania świadomości społecznej w zakresie ochrony przyrody i wykorzystanie jej do tworzenia programów edukacji przyrodniczej. Zasady przygotowania i opracowania programów edukacyjnych.

Wykład 5.

Aspekty organizacyjno-techniczne zajęć terenowych. Zasady udostępnianiania przyrody społeczeństwu. Teoretyczne i praktyczne aspekty tworzenia ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych, możliwości i ograniczenia. Przykłady przygotowywania projektów i wniosków w celu objęcia ochroną cennych obiektów przyrodniczych. Prezentacja gotowych pakietów edukacyjnych – dyskusja nad wadami i zaletami oraz możliwościami wykorzystania ich w edukacji regionalnej.

ZAJĘCIA TERENOWE.

Odbywają się w trzech wariantach w zależności od wyboru studentów.

A. W Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Pienińskim Parku Narodowym, Ojcowskim Parku Narodowym lub Nadleśnictwie Olkusz przy współpracy z osobami odpowiedzialnymi za edukację w w/w ośrodkach. Polegają na aktywnym udziale studentów w zajęciach praktycznych z dziećmi różnych grup wiekowych oraz młodzieżą gimnazjalną lub licealną. Co roku zakres i treść zajęć są modyfikowane i odpowiednio wcześniej uzgadniane ze studentami w zależności od ich oczekiwań, a także programów ośrodków edukacyjnych uzależnionych od zakresu cyklu programowego realizowanego przez szkołę uczestniczącą w edukacji przyrodniczej.

B. Jednym z wariantów zajęć terenowych są ćwiczenia projektowe mające na celu w wybranym obiekcie leśnym zaprojektowanie i opisanie ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej. Najlepsze projekty, po weryfikacji przez prowadzącego zajęcia, są przekazywane do właściwego nadleśnictwa lub parku narodowego, w celu wykorzystania ich przez pracowników w praktyce edukacyjno-przyrodniczej.

C. W trzecim wariancie zajęcia polegają na waloryzacji przyrodniczej wybranego obiektu przyrodniczego. Studenci po zapoznaniu sie z całym - wyznaczonym do penetracji obszarem, wyznaczają elemnty najbardziej wartościowe z punktu widzenia ochrony przyrody. Nanosząc je na mapę przygotowują projekt ich ochrony lub zasady postępowania przy prowadzeniu gospodarki leśnej, w celu wypracowania optymalnych rozwiazań.

Podstawowa

1. Chrzanowski T. 2007 (red.). ABC edukacji leśnej.CILP, Warszawa.

2. Budniak A. 2009. Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. Cichy D.,

3. Pałyga E.J. 1995 (red.). Edukacja ekologiczna w Polsce. W-wa. Impuls,Kraków. 4. Będkowska H. 2010. Niezbędnik edukatora. CILP, Warszawa

Uzupełniająca

1.Śnieżyński M. 1998. Zarys dydaktyki dialogu. Wyd. Naukowe PAT w Krakowie.

2.Żylińska M. 2013. Neurodydaktyka. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

potrafi formułować cele i założenia edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa, scharakteryzować kierunki i działania na różnych poziomach edukacji nieformalnej, zna ofertę edukacyjną i bazę dydaktyczną LP, parków narodowych wybrany organizacji pozarządowych LES1_W18 R

zna metody dydaktyczne stosowane w edukacji, potrafi wskazać wady i zalety poszczególnych rodzajów metod oraz zaproponować ich praktyczne wykorzystanie, objaśnia znaczenie środków dydaktycznych w edukacji, charakteryzuje grupy odbiorców edukacji LES1_W18 R

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

planuje i organizuje zajęcia edukacyjne, stosuje poznane elementy metodyki edukacyjnej do zajęć kameralnych i terenowych dedykowanych różnym grupom odbiorców edukacji LES1_U18 R

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

kształtowania odpowiednich postaw w relacjach człowiek-środowisko LES1_K02 R

Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny

wykład.Test uzupełnień, udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%

cwt.Rozwiązanie zadania problemowego lub demonstracja praktycznych umiejętności, udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 40%