Urządzanie lasu

Nabycie umiejętności i wiedzy z zakresu:

projektowania podziału powierzchniowego;

podziału gospodarczego;

inwentaryzacji lasu metodami klasycznymi i metodami statystyczno-matematycznego systemu inwentaryzacji lasu;

waloryzacji lasu;

regulacji użytkowania rębnego i przedrębnego;

planowania urządzeniowego w lasach naturalnych.

Wykłady 32 godz.

Tematyka zajęć Urządzanie lasu jako dyscyplina naukowa i dział praktycznego leśnictwa. Lasy Polski - struktura własności, kategorie ochronności.

Funkcje lasu. Modele lasu

Powierzchniowy, gospodarczy i ochronny podział lasu

Inwentaryzacja lasu. Klasyczne systemy inwentaryzacji lasu.

Statystyczno-matematyczny system inwentaryzacji lasu - teoria procesów stochastycznych.

Statystyczno-matematyczne metody inwentaryzacji lasu z zastosowaniem czasowych powierzchni próbnych.

Statystyczno-matematyczny metoda inwentaryzacji i kontroli lasu z zastosowaniem stałych kołowych powierzchni próbnych. Badanie dynamiki procesów lasotwórczych

Metody wielkopowierzchniowej inwentaryzacji oceny stanu lasu. Zbiorcze zestawienia wyników inwentaryzacji lasu.

Waloryzacja lasu

Trwałość lasu i kryteria regulacji

Metody regulacji rozmiaru użytkowania rębnego w lasach zagospodarowanych sposobami: zrębowym i przerębowo-zrębowym z rębnią częściową

Metody regulacji rozmiaru użytkowania rębnego w gospodarstwach: przerębowo-zrębowym z rębnią stopniową i przerębowym

Regulacja rozmiaru użytkowania przedrębnego. Ograniczenia w realizacji użytkowania.

Główne decyzje urządzeniowe w lasach zagospodarowanych i chronionych. Zasady postępowania w lasach komunalnych

Plany gospodarcze i program ochrony przyrody i wartości kulturowych w nadleśnictwie

Plany ochrony parków narodowych i rezerwatów przyrody. Zasady aktywnej ochrony ekosystemów leśnych.

Ćwiczenia projektowe (ćwiczenie projektowe) 34 godz.

Tematyka zajęć Organizacja ćwiczeń. Zasady podziału powierzchniowego.

Projekt naturalnego podziału powierzchniowego

Kameralne opracowanie wyników wzrokowej taksacji

Projekt rozmieszczenia powierzchni próbnych w statystyczno-matematycznym systemie inwentaryzacji (cz. 1)

Projekt rozmieszczenia powierzchni próbnych w statystyczno-matematycznym systemie inwentaryzacji (cz. 2)

Prace obliczeniowe na kołowych czasowych powierzchniach próbnych

Analiza wyników monitoringu zasobów leśnych na kontrolnych kołowych powierzchniach próbnych

Analiza wyników monitoringu zasobów leśnych na kontrolnych kołowych powierzchniach próbnych (cz. 2). Wypełnianie karty ewidencji

Waloryzacyjna ocena stopnia naturalności drzewostanów

Waloryzacyjna ocena kategorii stabilności drzewostanów

Model lasu normalnego

Ocena stanu zasobów drzewnych w lasach zagospodarowanych sposobem zrębowym

Regulacja rozmiaru użytkowania rębnego w lasach zagospodarowanych sposobem zrębowym

Regulacja rozmiaru użytkowania w lasach zagospodarowanych sposobem przerębowo-zrębowym z rębnią częściową

Regulacja rozmiaru użytkowania rębnego w lasach zagospodarowanych sposobem przerębowo-zrębowym z rębnią stopniową i przerębowym

Projekt rozłożenia cięć w lasach zagospodarowanych sposobem zrębowym

Plan cięć w lasach zagospodarowanych sposobem zrębowym. Plan hodowli lasu

Ćwiczenia terenowe 48 godz.

Tematyka zajęć Identyfikacja i zasady wyodrębniania jednostek podziału powierzchniowego, gospodarczego i stref ochronnych

Inwentaryzacja lasu metodą taksacji wzrokowej

Inwentaryzacja lasu z metodą kołowych czasowych powierzchni próbnych

Inwentaryzacja lasu z wykorzystaniem kontrolnych kołowych powierzchni próbnych

Przyrodnicza waloryzacja lasu

Kontrola i sporządzenie protokołu odbioru prac na kołowych powierzchniach próbnych.

Sporządzenie projektu planu urządzania lasu

Podstawowa

1. Przybylska K., Banaś J., Zięba S., Zygmunt R., Żuchowski J. 2006. Inwentaryzacja lasu. Przewodnik do ćwiczeń terenowych. Skrypt AR. Kraków

2. Przybylska K., Zięba S. 2005. Urządzanie górskich lasów ochronnych. W: Poradnik urządzania lasu – praca zbiorowa pod redakcją B. Ważyńskiego. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”, Warszawa, s. 381-398.

Uzupełniająca

1. Rutkowski B. 1989. Urządzanie lasu. Skrypt AR, Kraków,

2. Klocek A., Rutkowski B. 1986. Optymalizacja regulacji użytkowania rębnego drzewostanów. PWRiL, Warszawa

3. Przybylska K. 1996. Waloryzacja lasu. Sylwan 6.

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

URZADZ_W01 Charakteryzuje strukturę lasów w Polsce. Objaśnia specyficzne właściwości lasu, jak długowieczność drzew, wielkoobszarowość lasu, biologiczny i techniczny charakter produkcji oraz wielość funkcji pełnionych przez las. Definiuje cele i zadania urządzania lasu. Opisuje cechy gospodarstwa leśnego, jego postać i zasady tworzenia. Charakteryzuje podział gospodarczy, powierzchniowy i administracyjny lasów w Polsce. Wyjaśnia relacje między podstawową jednostką ewidencji i planowania a gospodarstwem leśnym i ich znaczenie w zarządzaniu zasobami leśnymi i organizacją prac leśnych na obszarze lasu o powierzchni kilku tysięcy hektarów. LES1 _W07

LES1 _W16 R

URZADZ_W02 Opisuje klasyczne i statystyczno-matematyczne systemy inwentaryzacji lasu. Dobiera rodzaj metod inwentaryzacji lasu do postaci i rodzaju gospodarstwa leśnego, jego wielkości i potrzeb jakim mają służyć wyniki inwentaryzacji. Objaśnia zasady inwentaryzacji i wskazuje różnice między inwentaryzacją drzewostanową, obrębową i wielkopowierzchniową. Wymienia i opisuje zawartość dokumentacji urządzeniowej służącej zarządzaniu gospodarstwem leśnym. LES1 _W07

LES1 _W16 R

URZADZ_W03 Objaśnia zasady zarządzania gospodarstwem leśnym: zachowania trwałości lasu, zachowania ładu czasowego, zasadę zachowania ładu przestrzennego. Charakteryzuje sposoby regulacji rozmiaru użytkowania rębnego w zależności od rodzaju gospodarstwa leśnego i sposobu zagospodarowaniu lasu. Opisuje etaty użytkowania rębnego, wymienia dane potrzebne do ich obliczenia, tłumaczy czynniki od jakich zależy ich wielkość, w tym: etat zrównania średniego wieku, etaty dojrzałości, zmodyfikowane etaty dojrzałości, etat według procentu przyrostu, etaty wg współczynników korekcyjnych przyrostu. LES1 _W07

LES1 _W16 R

URZADZ_W04 Opisuje regulację użytkowania przedrębnego. Wymienia ograniczenia w realizacji użytkowania LES1 _W07

LES1 _W16 R

URZADZ_W05 Charakteryzuje plany gospodarcze oraz program ochrony przyrody w nadleśnictwie. Opisuje zasady urządzania lasów niepaństwowych a także objętych różnymi formami ochrony prawnej. Opisuje zasady aktywnej ochrony ekosystemów leśnych i proces decyzyjny w lasach różnych form własności i objętych różnymi formami ochrony prawnej. LES1 _W07

LES1 _W16 R

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

URZADZ_U01 Posługuje się mapą przeglądową nadleśnictwa. Opracowuje podział obrębu na gospodarstwa i projekt górskiego podziału powierzchniowego. Identyfikuje i utrwala w terenie podział powierzchniowy. Wyróżnia podstawowe jednostki ewidencji i planowania w lesie i wyznacza ich granice. LES1 _U08

LES1 _U09 R

URZADZ_U02 Analizuje dane z klasycznej inwentaryzacji lasu, posługuje się tablicami zasobności i przyrostu drzewostanów. Wyznacza i redaguje wskazania gospodarcze w drzewostanie. LES1 _U08

LES1 _U09 R

URZADZ_U03 Posługuje się mapą gospodarczą leśnictwa w celach orientacji w terenie oraz organizacji prac urządzeniowych na obszarze wielkości około 300ha, Analizuje informacje o zróżnicowaniu drzewostanów, potrafi odszukać informacje o wielkości współczynnika zmienności miąższości drzewostanów lub oszacować jego wielkość. Tworzy projekt rozmieszczenia powierzchni próbnych w statystyczno-matematycznym systemie inwentaryzacji lasu przy uwzględnieniu celu inwentaryzacji, charakteru obiektu leśnego, pożądanej dokładności oraz kosztów. LES1 _U08

LES1 _U09

LES1 _U16 R

URZADZ_U04 Tworzy kilkuosobowy zespół i współpracuje z nim w zakresie przeprowadzenia pomiarów drzewostanu na obszarze około 25ha. Koordynuje współpracę członków własnej drużyny z pozostałymi drużynami operującymi łącznie na obszarze lasu o powierzchni około 300ha. Wykonuje pomiary na czasowych i stałych kontrolnych powierzchniach próbnych w warunkach podobnych do występujących w praktyce leśnictwa. Wykonuje obliczenia wyników inwentaryzacji w metodzie czasowych kołowych powierzchni próbnych oraz kontrolnych kołowych powierzchni próbnych przy wykorzystaniu popularnych aplikacji np.. Excel korzystając z pomiarów własnej drużyny i innych drużyn. Sporządza zestawienia wyników inwentaryzacji dla podstawowej jednostki ewidencji i planowania oraz zbiorczo dla jednostek kontrolnych lub oddziałów oraz dla całego inwentaryzowanego obiektu. Interpretuje uzyskane wyniki inwentaryzacji i ocenia czy prowadzona gospodarka leśna jest zgodna z zasadą zachowania trwałości lasu. Łączy cząstkowe wyniki i ocenia procesy rozwojowe lasu w skali makro. Potrafi dobrać metodę inwentaryzacji lasu do potrzeb jakim ma ona służyć oraz do postaci lasu i kosztów wykonania. LES1 _U08

LES1 _U09

LES1 _U16 R

URZADZ_U05 Posługuje się empirycznymi modelami gospodarstwa leśnego. Oblicza etaty użytkowania rębnego dla gospodarstw w różnych sposobach zagospodarowania lasu. Wybiera etat optymalny i analizuje jego skutki dla gospodarstwa leśnego. Planuje lokalizację cięć użytkowania rębnego w gospodarstwie oraz sporządza 10-cio letni plan hodowli lasu dla gospodarstwa leśnego. LES1 _U08

LES1 _U09 R

URZADZ_U06 Wykonuje opis taksacyjny drzewostanu w terenie. Wyróżnia fazy rozwojowe lasu i wyznacza granice między nimi w terenie. Oblicza zasobność i inne cechy drzewostanów zbiorczo dla jednostek kontrolnych i w całym gospodarstwie. Weryfikuje wyniki oszacowania zasobności lasu w podstawowej jednostce ewidencji i planowania, w grupie podobnych drzewostanów i w całym gospodarstwie oraz kontroluje i sporządza protokół odbioru prac na kołowych powierzchniach próbnych. LES1 _U08

LES1 _U09 R

URZADZ_U07 Oblicza wskaźniki charakteryzujące procesy odnowieniowe, ocenia je i wyciąga wnioski dotyczące wielości potrzeb w zakresie odnowienia lasu w skali gospodarstwa. Sporządza zestawienia zbiorcze charakteryzujące wielkość zasobów drzewnych gospodarstwa zrębowego. Sporządza zestawienia zbiorcze charakteryzujące wielkość zasobów drzewnych gospodarstwa zrębowego. LES1 _U08

LES1 _U09 R

URZADZ_U08 Leśnictwo w warunkach naturalnych LES1 _U08

LES1 _U09 R

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

URZADZ_K01 Aktywna postawa wobec zadań postawionych do realizacji, wyrażająca się przygotowaniem niezbędnych materiałów źródłowych i innych oraz zapoznaniem się z dostępnymi wiadomościami; myślenie i własna inicjatywa. LES1 _K04 R

URZADZ_K02 Potrafi określić priorytety służące realizacji zadań, pracuje samodzielnie i w zespole odgrywając w nim różne role, ma świadomość potrzeby kształtowania postaw prospołecznych i obywatelskich, rozumie potrzebę dbałości o zdrowie i sprawność fizyczną. Umiejętność wyrażania wyważonych ocen, udzielanie wsparcia w razie zaistnienia takiej potrzeby w grupie, wrażliwość na drugiego człowieka. LES1 _K02 R

URZADZ_K03 Świadomość znaczenia prawidłowego zarządzania gospodarstwem leśnym i jego wpływu na zachowanie trwałości lasu i ciągłości pełnionych funkcji oraz skutków ekonomicznych i społecznych związanych z zagrożeniami płynącymi z podejmowania błędnych decyzji lub wystąpienia zaniedbań w tym zakresie. LES1 _K03 R

URZADZ_K04 ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie LES1 _K01 R

Ćwiczenia projektowe (warsztatowe),

ćwiczenia laboratoryjne,

ćwiczenia terenowe

, ćwiczenia seminaryjne,

seminaria,

praktyka:

sprawdzian umiejętności: wykonania zadania obliczeniowego, analitycznego, czynności, wypracowania decyzji,

zaliczenie projektu indywidualnie

demonstracja praktycznych umiejętności

zaliczenie raportu