Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Zoologia leśna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: L.A1.ZOOLOG.SI.LLSOX
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Zoologia leśna
Jednostka: Zakład Bioróżnorodności Leśnej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Celem kursu jest opanowanie znajomości świata zwierząt w ramach obowiązujacej systematyki i taksonomii - od pierwotniaków i prymitywnych bezkręgowców, poprzez nicienie, pierścienice, stawonogi (z pominięciem owadów), mięczaki, po kręgowce - z szczególnym uwzględnieniem ptaków i ssaków. Na wykładach omawiane są kolejne grupy systematyczne zwierząt, w kontekście przede wszystkim ich znaczenia dla funkcjonowania lesnych biocenoz. Podkreślane też są inne ważne funkcje i role zwierząt (źródło pokarmu ludzi i zwierząt, pasożytnictwo, nauka, ochrona przyrody). Zadaniem ćwiczeń audytoryjnych jest przede wszystkim nabycie umiejętności rozpoznania ważnych grup i gatunków zwierząt leśnych i towarzyszących człowiekowi, oraz oznak ich bytowania w terenie. Ćwiczenia terenowe są próbą wykorzystania zdobytej wiedzy do rozpoznania gatunków wolnożyjących (ptaków leśnych i wodnych).

Pełny opis:

Wykłady 15 godz.

Tematyka zajęć Rozwój zoologii i podział na dyscypliny. Bogactwo świata zwierząt i zarys systematyki. Znaczenie zwierząt w lesie - roślinożercy i drapieżcy, saprofagi i edafon glebowy. Znaczenie zwierząt dla człowieka – źródło pokarmu, szkody leśne, pasożytnictwo.

Systematyczny przegląd świata zwierząt. Pierwotniaki – wiciowce glebowe i chorobotwórcze, ameby glebowe, skałotwórcze promienice, pasożytnicze sporowce, orzęski – w glebach, żołądkach przeżuwaczy i oczyszczalniach ścieków.

Bezkręgowce niższe – gąbki, parzydełkowce i „robaki”. Znaczenie gąbek i jamochłonów w biologii wód. Wodne i glebowe wirki, pasożytnicze przywry i tasiemce. Duże znaczenie nicieni – glebowych, pasożytów roślin, zwierząt i człowieka. Glebotwórcza i ekologiczna rola skąposzczetów. Znaczenie pijawek.

Stawonogi: skorupiaki – planktonowe skrzelonogi i widłonogi, saprofagiczne równonogi, dziesięcionogi – ważne źródło pokarmu. Znaczenie w lesie drapieżnych pajęczaków i pareczników oraz saprofagicznych krocionogów. Zróżnicowana rola roztoczy.

Mięczaki: ślimaki – ich rola w środowisku leśnym, żywiciele przywr, uciążliwi roślinożercy; małże – filtratory, źródło pokarmu i pereł; głowonogi – drapieżcy i ceniony pokarm.

Typ strunowce, podtyp kręgowce - ich systematyka, znaczenie w biocenozach i dla człowieka. Kręgowce zmiennocieplne - ryby, płazy i gady. Przegląd wybranych taksonów i gatunków. Płazy ogoniaste i bezogonowe, jaszczurki i węże, żółw błotny.

Ptaki – charakterystyka, znaczenie w lasach i dla człowieka. Gatunki owadożerne, drapieżne i ziarnojady. Zróżnicowanie nisz ekologicznych i przystosowań troficznych. Bogactwo gatunków i częstość występowania. Przegląd wybranych grup i gatunków.

Ssaki – charakterystyka, znaczenie ekologiczne i gospodarcze. Ssaki domowe i łowne, roślinożerne i drapieżne. Przegląd ważnych ssaków leśnych. Owadożerne, nietoperze, drapieżne, kopytne, gryzonie i zajęczaki.

Ćwiczenia laboratoryjne 19 godz.

Tematyka zajęć Rozpoznawanie kręgowców – wprowadzenie, budowa anatomiczna i morfologia, umiejętność korzystania z kluczy do oznaczania, cechy kluczowe gromad.

Rozpoznawanie płazów i gadów. Wykaz gatunków krajowej herpetofauny, cechy kluczowe rzędów, rodzin, gatunków. Praktyczne rozpoznawanie gatunków

Rozpoznawanie ptaków I – zajęcia praktyczne w rozpoznawaniu krajowej awifauny: ptaki wodne – nury, perkozy, kormorany, blaszkodziobe.

Rozpoznawanie ptaków II – zajęcia praktyczne w rozpoznawaniu krajowej awifauny: ptaki szponiaste i sowy.

Rozpoznawanie ptaków III – zajęcia praktyczne w rozpoznawaniu krajowej awifauny: kuraki, chruściele, siewkowate, gołębie, dzięcioły i inne Non-Passeriformes

Rozpoznawanie ptaków IV – zajęcia praktyczne w rozpoznawaniu krajowej awifauny: wróblowate Passeriformes

Rozpoznawanie ssaków I – cechy kluczowe rzędów i rodzin, gatunki rodzime, gatunki zagrożone, gatunki obce. Zajęcia praktyczne z rozpoznawania gatunków – duże gryzonie, zajęczaki, drapieżne, parzystokopytne.

Rozpoznawanie ssaków II. Zajęcia praktyczne z rozpoznawania gatunków: Micromammalia – drobne gryzonie, owadożerne, wybrane nietoperze.

Rozpoznawanie tropów wybranych gatunków ssaków, ptaków i innych kręgowców. Rozpoznawanie oznak bytowania zwierząt w terenie – nory, gniazda, żerowiska, odchody, znakowanie terytoriów.

Charakterystyka i zróżnicowanie fauny krain zoogeograficznych: zasięgi i bariery, pokrewieństwa i różnice faunistyczne, gatunki i taksony endemiczne. Warsztaty w Muzeum Zoologicznym UJ.

Literatura:

Podstawowa

1. Hempel-Zawitkowska J. (red.) 2000. Zoologia dla uczelni rolniczych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

2. Burnie D. (red.) 2003. Królestwo zwierząt. Nowa ilustrowana encyklopedia zwierząt świata. Darling Kindersley Book, London; Świat Książki, Warszawa.

3. Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt - kręgowce. PWRiL, Warszawa.

4. Svensson L. 2017. Przewodnik Collinsa. Ptaki. Multico, Warszawa.

5. Pucek Z. 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

6. Speybroeck J., Beukema W., Bok B., Van Der Voort J. 2017. Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe. Bloomsbury Natural History, London.

7. Macdonald D., Barrett P. 2005. Collins Field Guide to the Mammals of Britain and Europe. Harper Collins, London.

Uzupełniająca

1. Jamrozy G., Tomek A, 1990. Zoologia dla leśników, skrypt do ćwiczeń. Wyd. AR w Krakowie.

2. Jamrozy G. 1990. Klucze do oznaczania kręgowców i niektórych oznak ich bytowania. Materiały do ćwiczeń z zoologii leśnej. Wyd. AR w Krakowie.

Efekty uczenia się:

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

ZOOLOG_W01 Zna najważniejsze etapy rozwoju zoologii – od starożytności po czasy nowożytne , a także największych twórców, którzy przyczynili się do rozwoju tej dziedziny wiedzy. LES1_W03

LES1_W08

LES1_W09

LES1_W11

LES1_W16

LES1_W18 R

ZOOLOG_W02 Zna ekologiczną rolę zwierząt w ekosystemie – od mikroskopijnych bezkręgowców po duże kręgowce. Rozumie powiązania troficzne, rolę roślinożerców, saprofagów i drapieżców, znaczenie edafonu glebowego. Zna znaczenie zwierząt dla człowieka. LES1_W03

LES1_W08

LES1_W09

LES1_W11

LES1_W16

LES1_W18 R

ZOOLOG_W03 Zna krainy zoogeograficzne oraz gatunki ssaków i ptaków charakterystyczne dla poszczególnych krain, wskazuje na podobieństwa i różnice faunistyczne, zna przykłady taksonów endemicznych. LES1_W03

LES1_W08

LES1_W09

LES1_W11

LES1_W16

LES1_W18 R

ZOOLOG_W04 Zna polskie nazewnictwo zwierząt, a dla ważniejszych gatunków także łacińskie. LES1_W03

LES1_W08

LES1_W09

LES1_W11

LES1_W16

LES1_W18 R

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

ZOOLOG_U01 wskazać stanowisko systematyczne i określić takson najważniejszych grup zwierząt odgrywających istotną rolę w funkcjonowaniu leśnych biocenoz oraz z różnych powodów ważnych dla człowieka. Potrafi scharakteryzować te grupy i objaśnić ich znaczenie. LES1_U04

LES1_U09

LES1_U12 R

ZOOLOG_U02 rozpoznawać podstawowe gatunki kręgowców – płazów, gadów, ptaków i ssaków – występujących w naszych lasach i w innych środowiskach lądowych. Potrafi wskazać gatunki chronione, zagrożone, łowne oraz obce faunistycznie. LES1_U04

LES1_U09

LES1_U12 R

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

ZOOLOG_K01 kształtowania właściwych postaw wobec zwierząt wśród współpracowników i osób najbliższych. LES1_K01

LES1_K03 R

ZOOLOG_K02 dokształcania się pogłębiania wiedzy na temat zwierząt oraz ich funkcjonowania w środowisku i otoczeniu człowieka LES1_K01

LES1_K03 R

Metody i kryteria oceniania:

Wykład:

egzamin pisemny ograniczony czasowo, test jednokrotnego wyboru, egzamin ustny bez dostepu do podręczników

ćwiczenia. sprawdzian wiedzy, sprawdzian umiejętności (nazewnictwo i rozpoznawanie gatunków)

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)