Podstawy ekologii

Zakres tematyczny: Zróżnicowanie przedmiotu i metod badań w ekologii; Zmienność przestrzenna i czasowa produkcji pierwotnej; Dekompozycja biomasy i cykle biogeochemiczne; Akumulacja węgla w ekosystemach; Procesy demograficzne w populacjach roślin i zwierząt; Minimalna wielkość trwałej populacji; Wewnątrzgatunkowa konkurencja o zasoby; Zasada konkurencyjnego wykluczania; Wpływ roślinożerców na roślinność; Roślinożerność a mechanizmy obronne u roślin; Dynamika układu drapieżca-ofiara; Funkcjonowanie ekosystemów;

Różnice między ekosystemami lądowymi i wodnymi; Geograficzne wzorce różnorodności gatunkowej; Zależność liczby gatunków od wielkości areału;

Model biogeografii wysp; Sukcesja pierwotna a sukcesja wtórna; Mechanizmy sukcesji; Zróżnicowanie współczesnych poglądów na zagadnienie sukcesji ekologicznej; Naturalne zaburzenia w ekosystemach; Ekologia ewolucyjna; Typy doboru naturalnego; Klasyfikacje strategii życiowych organizmów;

Dynamika biocenoz. Sukcesja ekologiczna w ujęciu biocenotycznym. Sukcesja pierwotna a sukcesja wtórna. Klasyczny model sukcesji F. Clementsa: stadia sukcesyjne. Problem klimaksu. Koncepcja „sztafety florystycznej” F. Eglera. Mechanizmy sukcesji. Naturalne zaburzenia w biocenozach. Stabilność ekosystemów; różne znaczenia terminu „stabilność”. Równowaga dynamiczna.

"Ekologia ewolucyjna. Co to jest strategia życiowa? Ograniczenia ewolucyjne. Typy doboru naturalnego. Strategie ewolucyjnie stabilne (ESS).

Kształtowanie strategii życiowych przez dobór naturalny. Klasyfikacje strategii życiowych. Strategie typu „r” i t."

Interpretacja geograficznych zasięgów gatunków.

Oszacowanie produkcji pierwotnej w ekosystemach lądowych.

Obliczanie wielkości akumulacji węgla w nowo zakładanych zadrzewieniach na gruntach porolnych.

Zależności troficzne w ekosystemach. Obliczanie liczby kalorii dostępnych dla drobnych ssaków na łace świeżej i w buczynie karpackiej w Ojcowskim Parku Narodowym.

Klasyfikacja strategii życiowych wybranych roślin naczyniowych.

Krebs C. J. 2011. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN, Warszawa.

Inne polecane podręczniki:

Weiner J. 2005. Życie i ewolucja biosfery. Wydanie II. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Polecana literatura uzupełniająca w języku polskim:

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J. 2000. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin. PWN, Warszawa.

Czarnowski M. S. 1989. Zarys ekologii roślin lądowych (II wyd.). PWN, Warszawa.

Falińska K. 1996. Ekologia Roślin. PWN, Warszawa.

Odum E. P. 1977. Podstawy ekologii. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.

Polecana literatura uzupełniająca w języku angielskim:

Townsend C. R., Begon M., Harper J. L.2008. Essentials of Ecology. Wyd. III. Blackwell, Oxford.

Begon M., Harper J. L., Townsend C. R. 1988. Ecology: Individuals, Populations and Communities. Blackwell, Oxford.

Crawley M. J. (Red.) 1997. Plant Ecology. Second Edition. Blackwell, Oxford.

Wiedza:

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie opisać i scharakteryzować w sposób ilościowy procesy ekologiczne na poziomie populacji, zbiorowiska i ekosystemu.

Powinien potrafić wytłumaczyć mechanizmy sterujące procesami ekologicznymi oraz wskazać na ich uwarunkowania.

Powinien potrafić formułować wnioski dotyczące praktycznego gospodarowania w przyrodzie wynikające ze znajomości procesów zachodzących w ekosystemach

Umiejętności:

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć interpretować wzorce rozmieszczenia gatunków oraz analizować zależności zachodzące między organizmem a jego środowiskiem. Powinien umieć wykorzystywać wiedzę na temat gatunków do klasyfikowania ich strategii życiowych

Powinien umieć obliczać w oparciu o łatwo dostępne dane wielkość porodukcji pierwotnej ekosystemów lądowych, ilość pokarmu dostępnego w ekosystemie dla roślinożerców, oraz ilość węgla sekwestrowanego w nowo zakładanych zadrzewieniach

Kompetencje społeczne:

W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie świadomości tempa i zakresu zmianzachodzących w nauce oraz zdolności do rozwiązywania problemów w oparciu o rzetelną wiedzę

Sposoby zaliczania:

Wykład:

test wielokrotnego wyboru

Ćwiczenia projektowe (warsztatowe),ćwiczenia laboratoryjne,ćwiczenia terenowe,ćwiczenia seminaryjne,seminaria,praktyka:

ocena zaangażowania w dyskusji, rozwiązanie zadania problemowego