Pozyskanie drewna

"Wprowadzenie do nauki użytkowania lasu, rys historyczny, pojęcia, definicje, podział. Cel gospodarki leśnej w zakresie użytkowania. Definicje technologii pozyskania drewna. Powiązania użytkowania lasu z innymi naukami leśnymi.

Ogólna charakterystyka warunków pracy pozyskiwania i wstępnej obróbki drewna w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem terenów górskich. Rozmiar pozyskania drewna w Polsce i w świecie, analiza leśnej bazy surowca drzewnego.

Systemy produkcyjne. Metody badania analizy procesów pracy. Zasady organizacji prac zrębowych na podstawie wniosków cięć, szacunków brakarskich oraz bazy mechanizacyjnej.

Użytkowanie narzędzi mechanicznych do pozyskiwania drewna. Zagrożenia operatorów pilarek spalinowych i metody ich zmniejszania.

Systemy technologiczne pozyskiwania drewna. Modelowe technologie pozyskiwania w drzewostanach różnych kategorii.

Charakterystyka technologii pozyskania drewna z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych. Technologie trzebieży zmechanizowanych. Technologie maszynowego pozyskania drewna z zastosowaniem procesorów, harwesterów, harwarderów, forwarderów.

Podstawowe wiadomości z udostępniania obszarów leśnych. Szlaki zrywkowe i ich rola w pozyskiwania drewna. Zasady projektowania i wykonywania szlaków zrywkowych na niżu i w terenach górskich. Podstawowe zasady obliczeń parametrów składnic.

Składnice drewna i ich rola w użytkowaniu lasu. Podział składnic, zasady projektowania i lokalizacji. Wytyczne projektowe do organizacji składnic. Metody obliczania parametrów składnicy. Przykłady rozwiązań praktycznych składnic przyzrębowych i zbiorczych. Analiza techniczno-ekonomiczna.

Metody szacowania szkód ekologicznych od pozyskania drewna. Mierniki i poziomy uszkodzeń środowiska leśnego. Modele badania uszkodzeń pozyskaniowych. Model probabilistyczny.

Wprowadzenie do nauki użytkowania lasu, rys historyczny, pojęcia, definicje, podział. Cel gospodarki leśnej w zakresie użytkowania. Definicje technologii pozyskania drewna. Powiązania użytkowania lasu z innymi naukami leśnymi. "

"Ogólna charakterystyka warunków pracy pozyskiwania i wstępnej obróbki drewna w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem terenów górskich. Rozmiar pozyskania drewna w Polsce i w świecie, analiza leśnej bazy surowca drzewnego.

Systemy produkcyjne. Metody badania analizy procesów pracy. Zasady organizacji prac zrębowych na podstawie wniosków cięć, szacunków brakarskich oraz bazy mechanizacyjnej.

Użytkowanie narzędzi mechanicznych do pozyskiwania drewna. Zagrożenia operatorów pilarek spalinowych i metody ich zmniejszania.

Systemy technologiczne pozyskiwania drewna. Modelowe technologie pozyskiwania w drzewostanach różnych kategorii.

Charakterystyka technologii pozyskania drewna z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych. Technologie trzebieży zmechanizowanych. Technologie maszynowego pozyskania drewna z zastosowaniem procesorów, harwesterów, harwarderów, forwarderów.

Podstawowe wiadomości z udostępniania obszarów leśnych. Szlaki zrywkowe i ich rola w pozyskiwania drewna. Zasady projektowania i wykonywania szlaków zrywkowych na niżu i w terenach górskich. Podstawowe zasady obliczeń parametrów składnic.

Składnice drewna i ich rola w użytkowaniu lasu. Podział składnic, zasady projektowania i lokalizacji. Wytyczne projektowe do organizacji składnic. Metody obliczania parametrów składnicy. Przykłady rozwiązań praktycznych składnic przyzrębowych i zbiorczych. Analiza techniczno-ekonomiczna.

Metody szacowania szkód ekologicznych od pozyskania drewna. Mierniki i poziomy uszkodzeń środowiska leśnego. Modele badania uszkodzeń pozyskaniowych. Model probabilistyczny.

Ogólne założenia technologii prac zrębowych. Metody organizacji prac zrębowych. Przygotowanie stanowiska roboczego przy ścince. Zasady wykonywania rzazów. Zasady prowadzenia odbioru drewna. Obieg dokumentacji związanej z pozyskaniem drewna."

"Ocena poprawności techniki ścinki drzew na podstawie analizy parametrów geometrycznych pniaków: sporządzenie ekspertyzy dotyczącej poprawności wykonania ścinki drzew na podstawie pomiarów liniowych i kątowych przeprowadzanych na przykładowych pniakach; analiza i ocena ex post operacji ścinki na podstawie śladów pozostałych na powierzchni rzazu ścinającego.

Teoretyczne podstawy ścinki drzew: obliczenie sił i momentów niezbędnych do obalenia drzewa w oparciu o parametry liniowe pniaków; obliczenie wartości sił uzyskiwanych wskutek zastosowania różnych narzędzi pomocniczych; przeprowadzenie analizy obliczeniowej wpływu położenia środka ciężkości drzewa na proces jego obalania.

Systemy technologiczne pozyskiwania drewna: rozpoznawanie systemów technologicznych oraz poziomów techniki na podstawie graficznych schematów pozyskiwania drewna z wykorzystaniem maszyn wielooperacyjnych i zrywkowych.

Projekt organizacji składnicy przyzrębowej w drzewostanach górskich: sporządzenie obliczeń podstawowych parametrów składnicy oraz ilości rotacji surowca na składnicy; wykonanie graficznego projektu rozmieszczenia drewna wielko- i średniowymiarowego na powierzchni składnicy z uwzględnieniem stosowanego sprzętu zrywkowo-wywozowego.

Projekt lokalizacji składnicy zbiorczej w terenach niżowych: wykonanie graficznego projektu lokalizacji składnicy zbiorczej na podstawie mapy przeglądowej przykładowego obrębu leśnego z uwzględnieniem przestrzennego rozmieszczenia kompleksów leśnych oraz miąższości drewna ciążącej do składnicy; obliczenie współrzędnych liniowych projektowanej składnicy.

Analiza bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zabiegów pozyskaniowych: opracowanie wytycznych dotyczących bezpiecznych sposobów pracy z zakresu ścinki, obalania, zrywki oraz układania i mygłowania drewna średnio i wielkowymiarowego. Szkolenie stanowiskowe uprawniające do uczestnictwa w ćwiczeniach terenowych."

"Ekonomiczne uwarunkowania zastosowania technologii pozyskania drewna: obliczenie efektywności ekonomicznej procesów technologicznych pozyskiwania drewna prowadzonych na różnych poziomach techniki; obliczenie wpływu parametrów technologicznych procesu pozyskiwania drewna oraz warunków drzewostanowych na koszty i wydajność realizowanych prac.

Projekt technologiczny przygotowania powierzchni zrębowej do odnowienia oraz utylizacji odpadów pozrębowych w oparciu o dostępne na rynku typoszeregi specjalistycznych maszyn leśnych.

Ocena stanowisk pracy pozyskania drewna z zastosowaniem międzynarodowych arkuszy ELK. Wykonanie podczas pracy na wybranych stanowiskach roboczych pomiaru i oceny hałasu, poziomu drgań, wydatku energetycznego, stężeń gazów spalinowych. Zrębowe prace uprzątające.

Ocena poprawności techniki ścinki i obalania drzew. Określanie strat powstałych w trakcie ścinki i obalania drzew. Realizacja proekologicznej technologii pozyskiwania z zastosowaniem wciągarki linowej. Odbiór i ewidencja drewna.

Pozyskiwanie drewna do celów energetycznych. Utylizacja odpadów pozrębowych w oparciu o dostępne na rynku typoszeregi specjalistycznych maszyn leśnych. Analiza wybranych elementów zrównoważonego leśnictwa.

schematów pozyskiwania drewna z wykorzystaniem maszyn wielooperacyjnych i zrywkowych.

Projekt technologii pozyskania drewna z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych: wykonanie projektu pozyskania drewna w drzewostanach przedrębnych i rębnych z uwzględnieniem ich dostępności siecią szlaków zrywkowych oraz typoszeregów maszyn wielooperacyjnych i zrywkowych.

Ekonomiczne uwarunkowania zastosowania technologii pozyskania drewna: obliczenie efektywności ekonomicznej procesów technologicznych pozyskiwania drewna prowadzonych na różnych poziomach techniki; obliczenie wpływu parametrów technologicznych procesu pozyskiwania drewna oraz warunków drzewostanowych na koszty i wydajność realizowanych prac.

Podział przestrzenny zrębu, główny kierunek obalania, kierunek cięć, podział powierzchniowy zrębu na działki robocze, wyznaczanie sieci szlaków zrywkowych. Wyznaczenie w terenie składnicy drewna. Inwentaryzacja drzew i odnowienia na powierzchni zrębowej w celu określenia rodzaju i rozmiaru uszkodzeń powstałych przy ścince."

"Praktyczna nauka prowadzenia ścinki drzew (łatwych i trudnych). Technika cięcia sztyletowego, obalanie za pomocą narzędzi pomocniczych. Nabycie umiejętności analizy techniki ścinki, oceny błędów i ich przyczyn. Praktyczna nauka prowadzenia ścinki drzew (łatwych i trudnych). Technika zrzucania drzew zawieszonych. Przygotowanie surowca do zrywki, utylizacja drobnicy gałęziowej. Nabycie umiejętności analizy techniki ścinki, oceny błędów i ich przyczyn.

Ocena stanowisk pracy pozyskania drewna z zastosowaniem międzynarodowych arkuszy ELK. Wykonanie podczas pracy na wybranych stanowiskach roboczych pomiaru i oceny hałasu, poziomu drgań, wydatku energetycznego, stężeń gazów spalinowych. Zrębowe prace uprzątające.

Pozyskiwanie drewna do celów energetycznych. Utylizacja odpadów pozrębowych w oparciu o dostępne na rynku typoszeregi specjalistycznych maszyn leśnych. Analiza wybranych elementów zrównoważonego leśnictwa.

Ocena poprawności techniki ścinki i obalania drzew. Określanie strat powstałych w trakcie ścinki i obalania drzew. Realizacja proekologicznej technologii pozyskiwania z zastosowaniem wciągarki linowej. Odbiór i ewidencja drewna."

Podstawowa

Laurow Z. 1999. Pozyskiwanie drewna. Wyd. SGGW Warszawa. Giefing D.F. 1997. Ergonomiczne i ekologiczne aspekty pozyskania drewna w drzewostanach poklęskowych. Mat. IV Miedzynar. Konf. Nauk nt. Problemy techniki rolniczej i leśnej. SGGW Warszawa s. 365-368. Paschalis P. 1992. Użytkowanie lasu szansą ekorozwoju. Stan i perspektywy trwałego użytkowania lasu w Polsce. KNL-PAN, IBL Warszawa, s. 77-83. Instrukcja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy przy wykonywaniu podstawowych prac z zakresu Gospodarki Leśnej 2012. Wyd. PGL Lasy Państwowe. Sowa J.M. 2000. Pozyskiwanie drewna w górach. Poradnik użytkowania lasu. „Wydawnictwo Świat"", Warszawa. Sowa J.M. 2005. Utylizacja pozostałości zrębowych w górach. Postępy techniki w leśnictwie. SITLiD. Zeszyt 92, Warszawa. Więsik J. [red. ] 2007. Technika i technologia w leśnictwie polskim. Monografia. Wydawnictwo SGGW. WWW.encyklopedialesna.pl 2008. Zasady Użytkowania Lasu. Wyd. PGL Lasy Państwowe 2020. Stańczykiewicz A. 2021. Pozyskiwanie Drewna - wykłady. Prezentacje komputerowe. KULIiTL, UR w Krakowie.

WIEDZA - zna i rozumie:

LES_PODR_W1 Potrafi scharakteryzować podział, pojęcia związane z nauką oraz opisać rys historyczny użytkowania lasu. Potrafi wskazać powiązania użytkowania lasu z innymi naukami leśnymi. Potrafi scharakteryzować warunki pracy przy pozyskaniu i wstępnej obróbce drewna w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem terenów górskich. Zna rozmiar pozyskania drewna w Polsce i w świecie. Potrafi dokonać analizy leśnej bazy surowca drzewnego. LES1_W13 RL

LES_PODR_W2 Potrafi objaśniać teorię i zasady techniki ścinki, obalania, okrzesywania i przerzynki drewna, wyróbki sortymentów ręcznych narzędzi mechanicznych. Potrafi zaproponować bezpieczne techniki usuwania drzew zawieszonych. Potrafi scharakteryzować czynniki wpływające na wypadkowość przy pozyskaniu drewna oraz rozpoznawać związane z nią zagrożenia operatorów pilarek spalinowych i metody ich ograniczania. Potrafi opisać zagadnienia związane z wydajnością prac pozyskaniowych. LES1_W13 RL

LES_PODR_W3 Potrafi definiować zasady organizacji prac zrębowych na podstawie wniosków cięć, szacunków brakarskich oraz bazy mechanizacyjnej, ogólne założenia technologii oraz metody organizacji prac zrębowych. Potrafi opisać zasady prowadzenia odbioru drewna oraz obiegu dokumentacji związanej z pozyskaniem drewna. Charakteryzuje systemy technologiczne pozyskiwania drewna. Potrafi wskazać modelowe technologie pozyskiwania w drzewostanach różnych kategorii, w warunkach górskich oraz trudnych i uciążliwych. Potrafi scharakteryzować technologie pozyskania drewna z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych w drzewostanach przedrębnych i rębnych. LES1_W13 RL

LES_PODR_W4 Potrafi formułować podstawowe zasady udostępniania obszarów leśnych do pozyskania drewna. Definiuje pojęcie szlaków zrywkowych i ich rolę w pozyskaniu drewna. Opisuje zasady projektowania i wykonywania szlaków zrywkowych na niżu i w terenach górskich. Potrafi scharakteryzować rolę składnic w pozyskaniu drewna. Objaśnia zasady projektowania i lokalizacji oraz metody obliczania parametrów składnic. Potrafi wskazać przykłady praktycznych rozwiązań składnic przyzrębowych i zbiorczych. LES1_W13 RL

LES_PODR_W5 Zna metody szacowania szkód ekologicznych od pozyskania drewna. Mierniki i poziomy uszkodzeń środowiska leśnego. LES1_W13 RL

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

LES_PODR_U1 Potrafi obsługiwać i użytkować narzędzia mechaniczne do pozyskiwania drewna, eksploatować i konserwować takie urządzenia, zdiagnozować typowe usterki wynikające z błędów eksploatacyjnych użytkownika narzędzi mechanicznych, decydować o odpowiednim doborze osprzętu do tego typu narzędzi. W zakresie stosowania narzędzi ręcznych do pozyskiwania drewna student potrafi rozpoznawać narzędzia pomocnicze, posługiwać się tymi narzędziami, dobierać narzędzia pomocnicze wykorzystywane w procesie ścinki i obalania drzew w zależności od kategorii użytkowania. LES1_U14 RL

LES_PODR_U2 Potrafi przeprowadzić ocenę poprawności techniki ścinki drzew na podstawie analizy parametrów geometrycznych pniaków, interpretować sposób prowadzenia pracy pilarza. W zakresie oceny prawidłowości stosowania technik pracy student potrafi obliczać siły i momenty siły niezbędne do obalenia drzewa w oparciu o parametry liniowe pniaków, obliczać wartości sił uzyskiwanych wskutek zastosowania różnych narzędzi pomocniczych. W zakresie oceny stosowania właściwych technik i technologii pielęgnowania drzewostanów student potrafi wykonać projekt realizacji prac pielęgnacyjnych. W zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zabiegów pozyskaniowych student potrafi opracować wytyczne dotyczące bezpiecznych sposobów pracy z zakresu ścinki, obalania, zrywki oraz układania i mygłowania drewna średnio i wielkowymiarowego. W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabywa umiejętność: cięcia drewna, ścinki i obalania drzew oraz okrzesywania i manipulacji, zrzucania drzew zawieszonych. LES1_U14 RL

LES_PODR_U3 Potrafi planować manipulację surowca drzewnego, oceniać prawidłowość przeprowadzenia manipulacji drewna iglastego i liściastego w oparciu o obowiązujące normy KJW, określać wpływ sposobu manipulacji na wartość wyrobionego surowca, planować pomiar i odbiór drewna, sporządzać rejestr odbioru drewna za pomocą programu Leśnik w rejestratorze PSION. LES1_U14 LES1_U13 RL

LES_PODR_U4 Potrafi zaprojektować organizację składnicy przyzrębowej w drzewostanach górskich, obliczać podstawowe parametry składnicy, planować lokalizację składnicy zbiorczej w terenach niżowych. LES1_U14 RL

LES_PODR_U5 Potrafi oszacować straty w przyroście drzewostanu wynikające z udostępnienia drzewostanów, przygotować założenia techniczno-organizacyjne projektu technologii pozyskania drewna oraz utylizacji odpadów pozrębowych z zastosowaniem maszyn wielooperacyjnych w oparciu o dostępne typoszeregi maszyn, planować pozyskiwanie drewna z zastosowaniem proekologicznych technologii pozyskiwania. LES1_U14 LES1_U17 RL

LES_PODR_U6 Potrafi przeprowadzić kalkulację opłacalności stosowania technologii pozyskiwania drewna, ocenić stanowisko pracy pod kątem zagrożeń na nim występujących. LES1_U14 LES1_U15 RL

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

LES_PODR_K1 Posiada świadomość występowania zagrożeń życia i zdrowia na stanowiskach pracy związanych z pozyskiwaniem drewna LES1_K02 LES1_K03 RL

LES_PODR_K2 Potrafi pracować w grupie i kierować małym zespołem LES1_K02 RL

WYKŁAD. test jednokrotnego wyboru (minimum 66% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0);

CWL. sprawdzian umiejętności: wykonania zadania obliczeniowego, analitycznego, czynności, wypracowania decyzji; zaliczenie projektu (grupowe); zaliczenie raportu/sprawozdania z prac laboratoryjnych/ćwiczeń praktycznych (indywidualne, grupowe); ocena umiejętności podsumowania, wartościowania; ocena umiejętności pełnienia nałożonej funkcji w zespole, test jednokrotnego wyboru

CWT. ocena umiejętności pełnienia nałożonej funkcji w zespole, test jednokrotnego wyboru, zaliczenie raportu/sprawozdania z ćwiczeń praktycznych (grupowe)