Ochrona gleb przed erozją

Trwale zubożając glebę erozja przynosi gospodarce wymierne szkody ekologiczne i ekonomiczne, powoduje m.in. stałe obniżanie się plonów, nierównomierne przepływy wody w rzekach - gwałtowne powodzie i okresowe niżówki, zanoszenie rumowiskiem zbiorników wodnych, zamulanie urządzeń wodno-melioracyjnych, deformowanie koryt potoków i rzek. Gwałtowny przebieg niektórych procesów erozyjnych był przyczyną wielu katastrof, w których ulegały zniszczeniu zlokalizowane na zboczach drogi i linie kolejowe, trakcje elektryczne, zabudowania gospodarcze czy całe przysiółki. Zapobieganie erozji jest więc problemem niezwykle ważnym, zwłaszcza obecnie, podczas zachodzących przemian strukturalnych w zagospodarowaniu terenów, związanych z szybkimi przeobrażeniami gospodarczymi zachodzącymi w naszym kraju.

Celem przedmiotu jest nabycie umiejętności rozpoznawania zjawisk erozyjnych, oceny ich nasilenia oraz sposobów zapobiegania, a także likwidacji skutków erozyjnej degradacji gleb.

Treści nauczania

Wykłady:

-Podstawowe pojęcia z erozji.

-Wpływ wybranych parametrów na natężenie erozji wodnej.

-Kartograficzna i fotogrametryczna rejestracja różnych form erozji z wykorzystaniem systemów GIS.

-Agrotechniczne metody przeciwdziałania erozji.

-Kształtowanie odpowiedniej struktury użytkowania zlewni w kontekście zapobiegania erozji.

-Erozja wodna w skali kraju i świata. Organizacje międzynarodowe zajmujące się problematyką erozji wodnej.

Ćwiczenia projektowe (sala komputerowa):

-Wstępne zapoznanie się z wybranym programem z rodziny GIS. Sposoby pozyskiwania danych wejściowych.

-Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego terenu. Wygenerowanie odpowiednich warstw wejściowych do modelu.

- Charakterystyka warunków klimatycznych obiektu objętego projektem.

- Pilność ochrony gleb przed erozją wodną – ocena wpływu scharakteryzowanych elementów przyrodniczych na zagrożenie gleb erozją wodną. Graficzne i liczbowe zestawienie wyników inwentaryzacji gruntów rolnych zagrożonych erozją wodną.

- Zabiegi ochronne – opis zabiegów przeciwerozyjnych możliwych do zastosowania na obszarze objętym projektem.

Podstawowa:

1. Józefaciuk A., Józefaciuk Cz. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. Poradnik dla władz administracyjnych i samorządowych oraz służb doradczych i użytkowników gruntów. Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy. 2. Prochal P. 1984. Melioracje przeciwerozyjne. Skrypt AR w Krakowie, Kraków.

Uzupełniająca:

1. Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1996. Erozja i melioracje przeciwerozyjne. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.

Student zna i rozumie:

-formy erozji i metody badań erozji (IS1_W02);

-czynniki wpływające na natężenie erozji; skutki zjawisk erozyjnych w środowisku (IS1_W09);

- metody agrotechniczne, inżynieryjne i planistyczne ochrony gleb przed erozją (IS1_W13).

Student potrafi:

- opisać i zidentyfikować naturalne oraz antropogeniczne czynniki wpływające na procesy erozji (IS1_U16);

- pozyskać potrzebne informacje z odpowiednich baz danych (IS1_U01);

- zastosować narzędzia i techniki komputerowe w projektowaniu przeciwerozyjnym (IS1_U02).

Student jest gotów do:

- świadomego korzystania i kształtowania zasobów środowiska (IS1_K01);

- podjęcia odpowiedzialnych działań w zakresie ochrony gleb przed erozją (IS1_K04).

Wykłady: Zaliczenie pisemne ograniczone czasowo; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania: < 51% – niedostateczny (2,0), 51–60 – dostateczny (3,0), 61–70 – dostateczny plus (3,5), 71–80 – dobry (4,0), 81-90 – dobry plus (4,5), 91–100 – bardzo dobry (5,0). Udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 40%.

Ćwiczenia projektowe: Zaliczenie projektu techniczno-przyrodniczego dotyczącego pilności ochrony gleb przed erozją wodną; na ocenę pozytywną należy prawidłowo wykonać projekt i odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących jego wykonania. Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 60%.

brak praktyk