Gleboznawstwo i rekultywacja

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z ogólnymi zasadami dotyczącymi wiedzy o Ziemi jako planecie a także procesami i zjawiskami zachodzącymi w środowisku glebowym, zaznajomienie z metodami analizy i rozpoznawania gleb w terenie i laboratorium, sporządzania dokumentacji gleboznawczej, zaznajomienie z metodami waloryzacji gleb.

1. Gleba jako element środowiska przyrodniczego. Definicja gleby, funkcje gleby w biotopie, praktyczne aspekty gleboznawstwa w inżynierii środowiska

2. Powstawanie i kształtowanie się gleb w Polsce. Czynniki glebotwórcze, procesy glebotwórcze

3. Morfologia gleby, dokumentacja odkrywki glebowej

4. Właściwości chemiczne i fizyko-chemiczne gleb

5. Materia organiczna gleby, organizmy glebowe. Powstawanie próchnicy i jej rola w środowisku glebowym

6. Jakość gleby, zasobność, żyzność, produkcyjność. Ocena jakości gleby (klasy bonitacyjne, kompleksy przydatności rolniczej)

7. Podstawowe pojęcia z zakresu rekultywacji terenów zdegradowanych, przyczyny i typy degradacji, potrzeby rekultywacyjne w Polsce i na świecie. Ogólne zasady rekultywacji terenów zdegradowanych.

8. Rekultywacja terenów zdegradowanych przez górnictwo węgla brunatnego i kamiennego. Szkody górnicze.

9. Rekultywacja terenów zdegradowanych przez związki ropopochodne i metale ciężki.

10. Skład granulometryczny gleby. Podział gleby na frakcje i grupy granulometryczne.

11. Oznaczenie składu granulometrycznego met. Casagrande’a w modyfikacji Prószyńskiego i metoda organoleptyczna. Metody graficznego odwzorowania składu granulometrycznego gleby.

12. Pozostałe właściwości fizyczne gleb.

13. Właściwości chemiczne i fizykochemiczne gleb.

14. Systematyka gleb Polski. Przegląd podstawowych typów gleb.

15. Mapy glebowo- rolnicze.

16. Projekt rekultywacji technicznej i biologicznej gleb zdegradowanych. Ocena stopnia degradacji gleb i dobór odpowiednich technik rekultywacji technicznej. Obliczenie bilansu mas ziemnych i wyznaczenie rzędnej niwelety po rekultywacji. Zaprojektowanie zabiegów rekultywacji biologicznej, zabiegów agrotechnicznych i dobór odpowiednich gatunków drzew i krzewów.

1. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewuicz Z., 2005 Badania Ekologiczno-gleboznawcze. PWN Warszawa.

2. Ilnicki P., 2002 Torfowiska i torf. AR Poznań.

3. Mocek A., Drzymała S., Maszner P., 2004 Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. AR Poznań.

4. Zawadzki S., 1999 Gleboznawstwo. PWRiL Warszawa

5. Konecka- Betley K., Czępińska-Kaamińska D., Janowska E., 1999 Systematyka i kartografia gleb.SGGW Warszawa.

6. KomornickiT., Oleksynowa K., Jakubiec J., Miechówka A., 1998 Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz.II Metody laboratoryjne analizy gleb. AR Kraków.

7. Karczewska A. 2008. Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wydawnictwo UP Wrocław

8. Maciak F. 1996. Materiały do ćwiczeń z rekultywacji terenów zdegradowanych.. SGGW, Warszawa.

9. Maciak F. 1996. Ochrona i rekultywacja środowiska. SGGW, W-wa.

Wiedza:

1. Zna pojęcie gleby, jej funkcję jako elementu biotopu i praktyczne aspekty gleboznawstwa w inżynierii środowiska.

2. Zna wpływ czynników glebotwórczych i procesów glebotwórczych na powstawanie i kształtowanie się gleb.

3. Zna metody opisu morfologicznego i dokumentacji odkrywki glebowej.

4. Zna właściwości gleb

- chemiczne

- fizyko-chemiczne.

5. Zna materię organiczną występujące w glebie, jej funkcję i rolę w środowisku glebowym.

6. Zna metody oceny jakości gleby i obowiązujące klasyfikacje gleboznawcze.

7. Student zna podstawowe typy gleb występujących na terenie Polski.

8. Zna podstawowe pojęcia z zakresu rekultywacji terenów zdegradowanych, przyczyny i typy degradacji, potrzeby rekultywacyjne w Polsce i na świecie. Potrafi wymienić zasady rekultywacji terenów zdegradowanych.

9. Ma wiedze na temat przyczyn, form i skutków degradacji na terenach działalności górnictwa węgla brunatnego i kamiennego. Potrafi scharakteryzować i opisać geomechaniczne i hydrologiczne formy degradacji (szkody górnicze). Zna przyczyny i skutki degradacji terenów przez związki ropopochodne i metale ciężkie Zna kierunki i metody rekultywacji takich terenów. Potrafi podać przykłady rekultywacji terenów górnictwa węgla kamiennego i brunatnego w Polsce.

Umiejętności:

1. Potrafi ocenić stopień degradacji gleb na podstawie wyników badań środowiskowych oraz zaprojektować odpowiednie technologie rekultywacji technicznej i biologicznej.

2. Student nabywa praktyczną umiejętność korzystania z map glebowo-rolniczych

3. Student nabywa umiejętność wykonywania prostych oznaczeń właściwości gleb oraz analizy wyników analiz fizycznych, chemicznych i fizykochemicznych właściwości gleb.

Kompetencje społeczne:

1. Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną i grupy, potrafi pracować w zespole oraz podporządkować się zasadom pracy w zespole, jest odpowiedzialny za wspólnie realizowane zadania.

Wykłady - ocena podsumowująca z egzaminu ograniczonego czasowo.

Ćwiczenia: - Ocena testu wiedzy

- ocena sprawozdania z ćwiczeń,

- ocena projektu