Biologia ryb

Kurs Biologia ryb przygotowany dla studentów Biologii stosowanej szczegółowo zapoznaje z zagadnieniami związanymi z życiem ryb. Tematyka wykładów i ćwiczeń charakteryzuje środowisko życia ryb i ich biologię, wzajemne stosunki ekologiczne panujące wśród różnych gatunków ichtiofauny, ze szczególnym zwróceniem uwagi na różnice związane z przystosowaniami ryb do zajmowania różnych siedlisk. Ogólnie porusza tematy rozrodu ryb, odżywiania, wzrostu i migracji.

Wykłady:

Przedstawienie obowiązującej systematyki ryb i charakterystyki wybranych taksonów

Charakterystyka przystosowań ryb umożliwiających życie w środowisku wodnym:

Różnorodność przystosowań ryb do poruszania się w odmiennych siedliskach ekosystemów wodnych

Różnorodność dodatkowych narządów oddechowych pomagających przetrwać w środowisku ubogim w tlen

Charakterystyka przystosowań rozrodczych ryb, zależnych od zajmowanego siedliska:

Omówienie znanych strategii rozrodczych ryb jajorodnych (ryby litofilne, fitofilne, psammofilne, pelagofilne, inne)

Charakterystyka różnych rodzajów żyworodności u ryb

Rozwój zarodkowy ryb, organogeneza, rozwój larwalny, metamorfoza

Różnorodność przystosowań pokarmowych ryb, ryby drapieżne, bentosożerne, roślinożerne, planktonożerne, inne sposoby zdobywania pokarmu

Klasyfikacje migracji wykonywanych przez ryby. Ryby anadromiczne, katadromiczne, potamodromiczne, oceanodromiczne, inne rodzaje wędrówek ryb

Charakterystyka przystosowań morskich ryb głębinowych, zjawisko fluorescencji i bioluminescencji.

Ćwiczenia:

Charakterystyka i wykorzystanie cech biometrycznych i merystycznych w taksonomii ryb

Ćwiczenia praktycznego rozpoznawania gatunków ryb z wykorzystaniem klucza

Charakterystyka wybranych gatunków ryb rzecznych, z uwzględnieniem preferowanych przez nie siedlisk i krain rzecznych

Charakterystyka wybranych gatunków ryb jeziornych, z uwzględnieniem preferowanych przez nie siedlisk jeziornych, klasyfikacja rybacka jezior

Omówienie znanych metod badania wieku ryb

Praktyczne ćwiczenia badania wieku ryb na podstawie łuski

Omówienie metod badania wzrostu ryb w populacji

Praktyczne ćwiczenia badania wzrostu ryb w populacjach niektórych gatunków ryb z wybranych zbiorników zaporowych, na podstawie dostępnych raportów odłowów gospodarczych przeprowadzanych na tych zbiornikach

Omówienie metod obliczania różnych parametrów ichtiobiologicznych populacji ryb wód otwartych, takich jak współczynniki kondycji, struktura wiekowa gatunku, struktura gatunkowa ichtiofauny,

Charakterystyka ichtiofauny Morza Bałtyckiego.

1. Heese T., Przybyszewski C. Życie ryb WSI Koszalin, 1993

2. Załachowski W. Ryby,PWN Warszawa, 1997

3. Brylińska M. Ryby słodkowodne Polski, PWN, 2000.

Uzupełniająca:

1. Epler P., Popek W., Łuszczek-Trojnar E., Drąg-Kozak E., Szczerbik P., Socha M. 2005. Age and growth rate of the roach (Rutilus rutilus L.) from the Solina and the Tresna (Żywieckie Lake) dam reservoirs. Acta Scientarium Polonorum, Piscaria 4(1-2), 59-70.

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

budowę, biologię, nomenklaturę systematyczną i wymagania środowiskowe ryb, ich sposoby poruszania się, zdobywania pokarmu, rozrodu, obrony przed drapieżnikami.

Znaczenie ryb w przyrodzie oraz zależności ekologiczne pomiędzy różnymi gatunkami w środowisku wodnym

Potrafi wymienić charakterystycznych przedstawicieli ichtiofauny dla różnorodnych siedlisk środowiska wodnego na świecie, omówić ich biologię i przystosowania

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

obliczyć wiek ryb na podstawie łusek

Posiada umiejętność interpretacji wyników badania struktury gatunkowej i wiekowej populacji ryb w zbiorniku wodnym

Dokonuje obliczeń kondycji ryb i rocznych przyrostów długości i masy ciała

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

formułowania opinii na temat podstawowych zagadnień biologii; wykazuje potrzebę aktualizowania wiedzy kierunkowej

Zaliczenie wykładów w formie testu; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 55.% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50.%.

Na ocenę pozytywną z ćwiczeń należy odpowiedzieć na minimum 55% .pytań kolokwium zaliczeniowego; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 50%

nie dotyczy