Podstawy produkcji roślinnej

Celem przedmiotu jest omówienie podstaw produkcji roślinnej. Program obejmuje opis procesu glebotwórczego oraz zagadnienia chemiczno-rolnicze wiążące się - żyznością gleby, nawożeniem organiczno-mineralnym oraz jego wpoływem na plonowanie i jakość roślin rolniczych. Zostanie omówiona charakterystyka produkcji roślinnej prowadzonej współcześnie w Polsce i Europie, analiza systemów rolniczych: konwencjonalnego, integrowanego i biologicznego w odniesieniu do metod i czynników produkcji oraz uzyskiwanych wyników. Podział roślin uprawnych (rolniczych) na grupy użytkowe: okopowe, zbożowe, oleiste, strączkowe, pastewne, międzyplony i przemysłowe. Zmiany udziału poszczególnych grup roślin rolniczych w strukturze zasiewów w ostatnich latach. Korzystne i niekorzystne następstwo roślin rolniczych po sobie oraz wybrane zagadnienia z zakresu zmianowania i płodozmianu. Agrotechnika ważniejszych gatunków roślin rolniczych, mających znaczenie pastewne.

Wykłady:

1.Historia gleboznawstwa i chemii rolnej, proces glebotwórczy i jego czynniki - 1 godz.

2.Właściwości fizyczne (morfologia, odczyn), chemiczne (koloidy glebowe - próchnica, minerały ilaste) i biologiczne gleby (nitryfikacja, denitryfikacja, wiązanie azotu atmosferycznego- 1 godz.

3.Systematyka gleb.- 1 godz.

4.Składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i zwierząt (makro i mikroelementy) - zawartość w glebach i roślinach - 1 godz.

5.Charakterystyka nawozów mineralnych, naturalnych i organicznych-1 godz.

6.Produkcyjne i ekologiczne skutki nawożenia gleb i roślin.- 1 godz.

7.Wpływ nawożenia na wartość paszową roślin - 1 godz.

8.Charakterystyka produkcji roślinnej na świecie i w Polsce. Siedliskowe uwarunkowania produkcji roślinnej - 1 godz.

9.Technologia uprawy roślin okopowych (ziemniak, burak, marchew pastewna) -1 godz.

10.Technologia uprawy zbóż ozimych-1 godz.

11.Technologia uprawy zbóż jarych, mieszanki zbożowe-1 godz.

12.Technologia uprawy kukurydzy na ziarno, CCM i kiszonkę-1 godz.

13.Uprawa roślin oleistych i międzyplonów-1 godz.

14.Uprawa roślin strączkowych, mieszanki zbożowo strączkowe-1 godz.

15.Uprawa koniczyny czerwonej i lucerny na gruntach ornych, mieszanki motylkowo-trawiaste-1 godz.

Ćwiczenia:

1.Charakterystyka właściwości fizyczno-chemicznych podstawowych typów gleb w Polsce - 3 godz.

2.Charakterystyka nawozów naturalnych i mineralnych oraz technologia stosowania - 3 godz.

3.Obliczanie dawek azotu, fosforu i potasu pod określone gatunki roślin paszowych oraz określanie potrzeb wapnowania gleb -2 godz.

4.Zmianowanie i uprawa roli - 3 godz.

5.Charakterystyka botaniczna roślin okopowych (fazy rozwojowe, grupy odmian, budowa morfologiczna), rozpoznawanie materiału siewnego - 2 godz.

6.Charakterystyka botaniczna roślin zbożowych: fazy rozwojowe, rozpoznawanie materiału siewnego-2 godz.

7.Zboża wiechlinowate: rozpoznawanie kłosów, grupy użytkowe odmian; obliczanie ilości wysiewu i potrzeb pokarmowych- 2 godz.

8.Charakterystyka botaniczna kukurydzy i roślin oleistych: fazy rozwojowe, rozpoznawanie materiału siewnego i części wegetatywnych, obliczanie ilości wysiewu i potrzeb pokarmowych-2 godz.

9.Charakterystyka botaniczna roślin strączkowych: fazy rozwojowe, grupy odmian, rozpoznawanie nasion i części wegetatywnych, substancje antyżywieniowe-2 godz.

10.Charakterystyka botaniczna roślin motylkowatych drobnonasiennych: sposób użytkowania, plonowanie, grupy odmian, rozpoznawanie nasion i części wegetatywnych- 2 godz.

11.Charakterystyka UZ. Systematyka i morfologia traw o największej produkcyjności i wysokiej wartości pastewnej.- 2 godz.

12.Charakterystyka najważniejszych gatunków traw występujących na trwałych UZ- 2 godz.

13.Zioła i rośliny motylkowate w runi łąkowej (omówienie gatunków)-1 godz.

14.Zasady układania mieszanek na zakładanie lub renowację trwałych UZ.- 2 godz.

Gorlach E., Mazur T. 2001. Chemia rolna. Wyd. Nauk. PWN.

Mercik S. 2002. Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne. Wyd. SGGW. Warszawa. Turski R. i in. 1999. Zarys gleboznawstwa. Wyd. AR w Lublinie.

Gorlach E. Przewodnik do ćwiczeń z chemii rolnej. Wyd. AR w Krakowie.

Filipek-Mazur B. (red). 2011. Środowiskowe aspekty stosowania nawozów i środków ochrony roślin w rolnictwie. Wyd. UR w Krakowie

Szczegółowa uprawa roślin, 2003. Wyd. AR we Wrocławiu, praca zbiorowa pod red. Z. Jasińskiej i A. Koteckiego

Materiały i opracowania własne-strona internetowa (matrix.ar.krakow.pl/~bkulig)

Literatura pomocnicza:

Produkcja roślinna cz. I, II i III praca zbiorowa pod red. prof. W. Grzebisza, wydawnictwo Hortpress sp. z o.o. 2008 lub 2009

Łąkarstwo, 2004, Wyd. Kurpisz, Poznań, praca zbiorowa pod red. M. Rogalskiego

Wiedza:

definiuje proces glebotwórczy, wymienia i omawia czynniki tego procesu oraz zna systematykę gleb

wymienia i opisuje najważniejsze właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, zna pierwiastki niezbędne dla roślin i zwierząt oraz posiada wiedzę o uwarunkowaniach produkcji roślinnej oraz zabiegach uprawy roli

zna przebieg wzrostu i rozwoju roślin rolniczych (fazy rozwojowe), ich budowę anatomiczną i morfologiczną oraz skład chemiczny organów zapasowych i ich wartość użytkową,

potrafi scharakteryzować systemy rolnicze i technologie produkcji najważniejszych roślin rolniczych, zwłaszcza pastewnych,

Umiejętności:

rozpoznaje całe rośliny i ich nasiona,

oblicza normy wysiewu i dawki nawozów dla założonych warunków agrotechnicznych

Kompetencje społeczne:

rozumie znaczenie produkcji roślinnej dla bepieczeństwa żywnościowego i produkcji pasz

ma świadomość etycznej odpowiedzialności związanej z produkcją i konserwację plonu jako składników do produkcji zdrowej żywności i pasz

Wykład: egzamin pisemny ograniczony czasowo - pytania otwarte

Ćwiczenia: pisemne sprawdziany wiedzy oraz praktyczne rozpoznawanie roślin i nasion. Ocena końcowa - średnia ocen w trakcie semestru.

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 65-75%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 75-85%), ponad dobrej (4,5 - średnio 85-95%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >95%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.