Podstawy ewolucjonizmu

Cykl wykładów przybliży słuchaczom zagadnienie makro- i mikroewolucji oraz ewolucji molekularnej. Przedstawione będą również zagadnienia dotyczące mechanizmów ewolucji, takich jak dobór naturalny, w różnych jego aspektach, czy dryf genetyczny. Omówiony zostanie również wpływu człowieka na ewolucję. Uzupełnieniem wykładów są ćwiczenie, których tematyka obejmuje historię życia na Ziemi, ewolucję oddziaływań antagonistycznych oraz mutualiztycznych, a na ich tle dobór płciowy i krewniaczy. Opracowany również będzie wpływ warunków środowiska na ewolucję, którego przejawem może być ewolucja sezonowości, czy ekologiczna ewolucja kwiatów. W ramach ćwiczeń będą dyskutowane poglądy Dawkinsa i zaproponowane przez niego strategie ewolucyjna. Po ukończonym kursie podstaw ewolucjonizmu student powinien rozumieć podstawowe pojęcia, znać podstawowe mechanizmy ewolucji oraz umieć stawiać pytania dotyczące zjawisk związanych z ewolucją, formułować hipotezy oraz podejmować próby ich weryfikacji.

Wykłady

1. Zarys historii ewolucjonizmu. Główne teorie ewolucyjne i ich twórcy. (2 godz.)

2. Adaptacje i dobór naturalny (radiacje adaptacyjne, dostosowanie, modele doboru) (2 godz.)

3. Zmienność i dryf genetyczny (źródła zmienności,rola przypadku w ewolucji, efekt założyciela. (2 godz.)

4. Gatunek i specjacja (pojecie gatunku, mechanizmy izolacji, modele specjacji). (2 godz.)

5. Badania filogenetyczne – „drzewo życia”. Zegar molekularny.

6. Ewolucja molekularna (świat RNA i DNA, pochodzenie intronów, zegar molekularny.) (2 godz.)

7. Makroewolucja (szybkość przebiegu ewolucji, nierównomierność procesów ewolucyjnych, wymieranie gatunków, rola przypadku w ewolucji). (2 godz.)

8. Wpływ człowieka na ewolucję. (1 godz.)

Ćwiczenia

1. Historia życia na Ziemi (od powstania do paleozoiku) (2 godz.)

2. Historia życia na Ziemi (mezozoik i kenozoik) (2 godz.)

3. Teoria kooperacji i altruizmu (2 godz.)

4. Dobór płciowy i krewniaczy. (2 godz.)

5. Koewolucja (ewolucja oddziaływań antagonistycznych i mutualistycznych) (2 godz.)

6. Ewolucja sezonowości. Ekologiczna ewolucja kwiatów. (2 godz.)

7. Strategie ewolucyjne wg Dawkinsa. (2 godz..)

8. Zaliczenie przedmiotu – forma pisemna. (1 godz.)

„Ewolucja”, Daglas J. Futuyma, WUW, 2008.

„ Mechanizmy ewolucji”, Henryk Szarski , PWN, 1989.

„Zarys mechanizmów ewolucji” Halina Krzanowska, Adam Łomnicki, Jan Rafiński, Henryk Szarski, Jacek M. Szymura, PWN, 2002.

„Samolubny gen” Richard Dawkins, Pruszyński Media.

Wiedza

Student zna współczesne poglądy i historię ewolucjonizmu.

Student ma podstawową wiedzę na temat mechanizmów i form działania doboru naturalnego i dryfu genetycznego.

Student zna główne koncepcje gatunku i dzielące je mechanizmy izolacji oraz rodzaje specjacji i sposoby jej badania.

Ma wiedzę na temat ewolucji życia na Ziemi na różnych poziomach jego organizacji.

Umiejętności

Student potrafi przygotować i przedstawić referat (prezentację komputerową) na zadany temat.

Student umie rozwiązywać problemy teoretyczne związane z ewolucją życia na Ziemi.

Kompetencje społeczne

Student dostrzega konieczność ciągłego poszerzania swej wiedzy.

Student potrafi pracować w grupie.

Samodzielnie zdobywa wiedzę z różnych źródeł.

Ćwiczenia - zaliczenie

Wykłady - egzamin pisemny

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W,

U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej

składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K)

efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U

lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%),

ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Nie dotyczy