Inwentaryzacja różnorodności biologicznej środowiska

Po ukończeniu kursu student opisuje różnorodność fauny agroekosystemu i ekosystemu zrównoważonego, tłumaczy znaczenie organizmów w zajmowanym środowisku i rolę dla człowieka, dobiera metody do pozyskiwania i oznaczania poszczególnych grup taksonomicznych zwierząt, opisuje różnorodność gatunkową bezkręgowców i kręgowców (uwzględniając różnice morfologiczne przedstawicieli poszczególnych rzędów).

Student rozróżnia bezkręgowce na różnych poziomach organizacji życia, stosuje techniki mikroskopowe do ich rozpoznawania. Ocenia rolę tych zwierząt w przyrodzie. Nabywa umiejętności rozpoznawania gatunków kręgowców, ocenia rolę ptaków i ssaków w ekosystemach (także objętych różnymi formami ochrony), stosuje podstawowe techniki konserwacji i preparowania zwierząt, analizuje funkcjonowanie i wzajemne zależności organizmów w przyrodzie, stosuje w praktyce metody oceny różnorodności gatunkowej różnych grup systematycznych zwierząt.

1. Metodologia badań środowiskowych. 10 godz.

2. Metody inwentaryzacji fauny bezkręgowców: odłów fauny endogeicznej odłów fauny epigeicznej

Badania koproskopowe i ocena parazytologiczna środowiska (larwoskopia – pastwiska, badanie gleby na obecność form rozwojowych pasożytów zoonotycznych). Oznaczanie gatunków (grup systematycznych, morfogatunków) bezkręgowców przy pomocy kluczy i omówienie ich znaczenia. 4 godz.

3. Metody inwentaryzacji płazów i gadów 2 godz.

4. Rozpoznawanie ptaków różnych typów siedlisk oraz metody ich inwentaryzacji 2 godz.

5. Metody wykrywania obecności ssaków w siedlisku (tropy i ślady). Inwentaryzacja rzadkich gatunków drobnych ssaków (Rodentia i Insectivora) na podstawie analizy wypluwek sów i ptaków drapieżnych. Oznaczanie gatunków drobnych ssaków przy pomocy kluczy i omówienie ich znaczenia. Zaliczenie 2 godz.

Łącznie 10 godzin wykładów i 10 godzin ćwiczeń

Literatura

1. Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. PWN Warszawa-Poznań.

2. Boczek J. 2001. Człowiek i owady. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa.

3. Boczek J., Błaszak Cz. 2005. Roztocze (Acari). Znaczenie w życiu i gospodarce człowieka. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

4. Czarnecki Z. (red.) 1982. Ptaki Europy - przewodnik terenowy. PWN, Warszawa.

5. Delin H., Svensson L. 2008. Ptaki Europy – przewodnik. Wydawnictwo MWK.

6. Falniowski A. Techniki zbioru utrwalania i konserwacji zwierząt. Wydawnictwo Wniwerystetu Warszawskiego. Warszawa 2007.

7. Głowaciński Z. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL 1992 Warszawa

8. Głowaciński Z., Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie oraz Inspekcja Ochrony Środowiska w Warszawie.

9. Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000. Min. Środ., Warszawa.

10. Herczek A., Gorczyca J. 1999. Atlas i klucz. Płazy i gady Polski. Wydawnictwo Kubajak, Kraków.

11. Jędrzejewski W., Sidorowicz W. 2010. Sztuka tropienia zwierząt. Zakład badania ssaków PAN w Białowieży.

12. Juszczyk W. 1987. Płazy i gady krajowe (część 1-3). PWN Warszawa.

13. Kowalski K. Ssaki. Zarys teriologii. PWN 1971 Warszawa;

14. Kowalski K. Klucze do oznaczania kręgowców Polski, cz. V, Ssaki Grodziński Z. Zoologia. Przedstrunowce i strunowce. PWN 1967 Warszawa;

15. Mammalia. PWN 1964 Kraków.

16. Nawrot J. 2001. Owady – szkodniki magazynowe. Themar, Warszawa.

17. Novak V. 1975. Atlas szkodników owadzich drzew leśnych. PWRiL, Warszawa;

18. Pucek Z. 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN, Warszawa.

19. Romanowski J. Śladami zwierząt. PWRiL, Warszawa1998.

20. Sikora A. i inni (red.). 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogacki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

21. Starzyk J.R., Skrzypczyńska M., Rossa R., Michalewicz J. 2006. Ćwiczenia z entomologii leśnej. PWRiL.

22. Svensson L . (red.). 2013. Ptaki - przewodnik Collinsa. Multico, Warszawa.

23. Wąsowski R., Pentkowski A. 2003. Ślimaki i małże Polski. Mulico, Warszawa;

24. Wilkaniec B. (red.) 2006. Entomologia leśna. AR Poznań

25. Zyska B. 1999. Zagrożenia biologiczne w budynku. Arkady, Warszawa.

26. Klucze do oznaczania bezkręgowców i kręgowców.

27. Klucze do oznaczania owadów Polski. Polskie Towarzystwo Entomologiczne.

Wiedza

Opisuje różnorodność fauny agroekosystemu i ekosystemu zrównoważonego.

Tłumaczy znaczenie organizmów w zajmowanym środowisku i rolę dla człowieka, dobiera metody do pozyskiwania i oznaczania poszczególnych grup taksonomicznych zwierząt.

Opisuje różnorodność gatunkową bezkręgowców i kręgowców (uwzględniając różnice morfologiczne przedstawicieli poszczególnych rzędów).

Poznaje współczesne metody systematyzowania zwierząt.

Umiejętności

Rozróżnia bezkręgowce na różnych poziomach organizacji życia, stosuje techniki mikroskopowe do ich rozpoznawania i ocenia rolę tych zwierząt w przyrodzie.

Nabywa umiejętności rozpoznawania gatunków kręgowców, ocenia rolę ptaków i ssaków w ekosystemach (także objętych różnymi formami ochrony), stosuje podstawowe techniki konserwacji i preparowania zwierząt, analizuje funkcjonowanie i wzajemne zależności organizmów w przyrodzie, stosuje w praktyce metody oceny różnorodności gatunkowej różnych grup systematycznych zwierząt..

Weryfikuje własne obserwacje ze zdobytą wiedzą.

Kompetencje społeczne

Jest świadomy znaczenia i roli zwierząt w życiu człowieka i w środowisku oraz zagrożeń biologicznych dla środowiska naturalnego, rozumie potrzebę ochrony różnych grup systematycznych zwierząt, dostrzega rolę tych organizmów jako biowskaźników zanieczyszczeń środowiskowych

Egzamin (test zamknięty)

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej

składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K)

efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U

lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%),

ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Nie dotyczy