Biologiczne uwarunkowania hodowli i żywienia zwierząt

Skrócony opis przedmiotu

W ramach przedmiotu student zapoznaje się z biologiczną charakterystyką gatunków zwierząt gospodarskich, ich zdolnościami adaptacyjnymi i funkcjami poznawczymi. Poznaje charakterystykę i wykorzystanie ras zwierząt gospodarskich występujących w Polsce i świecie z uwzględnieniem ich kierunku produkcji. Omawiane jest biologiczna charakterystyka wełny owiec i kóz. Podejmowane są także zagadnienia dotyczące mlecznego użytkowania owiec i przerobu mleka. Student zapoznaje się z parametrami fizyko-chemicznymi, cechami prozdrowotnymi mięsa jagnięcego i koziego. Student zapoznaje się z biologiczną charakterystyką poszczególnych typów użytkowych bydła hodowanego w Polsce i na świecie. Omawiane są biologiczne podstawy produkcji mleka i mięsa wraz z podstawą pracy hodowlanej. Student zapoznaje się także z możliwością wykorzystania markerów genetycznych cech użytkowych w hodowli, jak również z nowoczesnymi biotechnikami w rozrodzie bydła. W ramach przedmiotu przewidziane są zajęcia laboratoryjne, podczas których student samodzielnie analizuje jakość higieniczną, cytologiczną i fizyko-chemicznej mleka oraz dokonuje analizy biologicznie aktywnych składników mięsa wołowego i ocenia ich przemiany. Student zdobywa wiedzę i umiejętności dotyczące biologicznej charakterystyki poszczególnych gatunków zwierząt futerkowych. W ramach zajęć omawiane są warunki życia i formy zachowań zwierząt w ich naturalnym środowisku i w warunkach fermowych. Omawiane są także biologiczne podstawy produkcji mięsa od zwierząt futerkowych (gatunki roślinożerne) i skór wraz z podstawą pracy hodowlanej. Student zapoznaje się z możliwością wykorzystania nowoczesnych metod biotechnologicznych w rozrodzie zwierząt futerkowych. Student podczas zajęć zdobywa także wiedzę dotyczącą pochodzenia ptaków domowych, charakterystyki ich typów użytkowych oraz ras i mieszańców, poznaje biologiczne cechy ptaków warunkujące produkcję drobiarską. Zdobywa również wiedzę na temat wykorzystania osiągnięć genetyki i biologii molekularnej w hodowli drobiu oraz zapoznaje się z rolą behawioru ptaków dla utrzymania dobrostanu drobiu w różnych systemach utrzymania. Tematyka przedmiotu obejmuje zagadnienia dotyczące znaczenia gospodarczego trzody chlewnej, oraz pochodzenia i udomowienia świń, a także charakterystykę ras krajowych i zagranicznych. Uwzględniony zostanie wpływ czynników środowiskowych takich jak: systemy utrzymania, żywienia, warunki mikroklimatyczne oraz metody i kryteria selekcji, sposoby wyceny wartości tucznej, rzeźnej i rozpłodowej trzody chlewnej. Uwzględniono także biologiczne mechanizmy zachowania świń oraz relacje pomiędzy behawiorem świń, a poziomem ich dobrostanu. W ramach wykładów i ćwiczeń omawiana jest systematyka, pochodzenie i ewolucja koniowatych, typy użytkowe i rasy koni hodowane w Polsce, różnorodność form użytkowania koni, zootechniczne aspekty ich rozrodu, rozwoju i wychowu źrebiąt, systemów utrzymania i żywienia. Student zapoznaje się także z głównymi metodami oceny wartości użytkowej i hodowlanej oraz genetycznym uwarunkowaniem niektórych cech. Ponadto, omawiane są biologiczne podstawy żywienia zwierząt.

1. Barabasz B., Bieniek J.: Króliki. Rexy - użytkowanie futerkowe. PWRiL, Warszawa, 2008

2. Barabasz B., Bieniek J.: Króliki. Towarowa Produkcja Mięsna. PWRiL, Warszawa, 2003

3. Barabasz B.: Szynszyle – hodowla i użytkowanie. Wyd. PWRiL, Warszawa, 2001.

4. Brzeski E. - Użytkowanie koni, Kraków 1991

5. Chachuła J., Chrzanowski Sz., Oleksiak S. - Chów, hodowla i użytkowanie koni, t. I i II, Warszawa 1984

6. Charon KM, Świtoński M. Genetyka i genomika zwierząt. 2012. Wydawnictwo Naukowe PWN

7. Domestic Animal Behaviour and Welfare 4th Edition pod redakcją D.M. Broom i A.F. Fraser, CABI, 2007

8. Grodzki H. Metody chowu i hodowli bydła. 2011. Wydawnictwo SGGW

9. Hodowla i użytkowanie świń, red. B. Grudniewska, Wyd. ART. Olsztyn 1998,English P.,

10. Hodowla Owiec - praca zbiorowa pod redakcją M. Soroczyńskiej . Wyd. FRSGGW (Fundacja Rozwoju SGGW) Warszawa 1998.

11. Hodowla Owiec. Firtz Haring. PWN. Warszawa 1980

12. Hodowla, chów i użytkowanie owiec pod red. Niżnikowskiego. Wieś jutra, 2011

13. Jarosz S.: Hodowla zwierząt futerkowych. Wyd. PWN, Warszawa, 1993.

14. Kaproń M. - Nowoczesne metody doskonalenia koni, 1999

15. Kolstrung R., Silmanowicz P.,Stachurska A. - Pielęgnacja i podkuwanie kopyt koni, PWRiL, Warszawa 2004

16. Kondracki S. Chów świń. PWRiL Warszawa 1998.

17. Kostro K., Gliński Z.: Choroby królików. Podstawy chowu i hodowli. PWRiL, Warszawa, 2005

18. Kuźniewicz J., Filistowicz A. Chów i hodowla zwierząt futerkowych, wyd. AR Wrocław, 1999.Węglarz A. Hodowla Bydła. 2003. Wydawnictwo AR w Krakowie.

19. Litwińczuk Z. Surowce zwierzęce. 2004. Ocena i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa.

20. Materiały opracowane przez koordynatora przedmiotu

21. Pruski W. - Hodowla koni, PWRiL, Warszawa 1960

22. Sasimowski E., Budzyński M. - Żywienie koni, PWRiL, Warszawa 1980

23. Siemionek J.: Choroby mięsożernych zwierząt futerkowych oraz podstawy chowu. Wyd. UWM, Olsztyn, 2001.

24. Singh U. et al. Molecular markers and their applications in cattle genetic research: A review. 2014. Biomarkers and Genomic Medicine 6(2): 49-58

25. Smith W., MacLean A: Zwiększanie produkcyjności loch. PWRL, 1988.

26. Specjalistyczne czasopisma naukowe

27. Szulc T. Mleko- Biologia, Chemia, Analizy. 2010. UP Wrocław

28. Szulc T. Tajemnice mleka. 2012. UP Wrocław

29. The welfare of pigs pod redakcją J.N. Marchant-Forde, Springer, 2009

30. Węglarz A. Hodowla Bydła. 2003. Wydawnictwo AR w Krakowie.

31. Wierzbowski S. Żukowski K. Rozród bydła. 2007. Wydawnictwo KOS

32. Wypas wspólnotowy a zdrowie zwierząt. praca zbiorowa. Wyd. Instytut Botaniki. PAN. Kraków. 2006

33. Zwoliński J. - Hodowla koni, PWRiL, Warszawa 1976

34. Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Tom 1, 2 i 3. Praca zbiorowa pod red. D. Jamroz. PWN 2009.

Wiedza:

Ma ogólną wiedzę na temat znaczenia środowiska przyrodniczego oraz technik, technologii i materiałów wykorzystywanych w kształtowaniu potencjału przyrody i jakości życia człowieka

Potrafi zdefiniować podstawowe kryteria i uwarunkowania hodowli, dobrostanu oraz higieny zwierząt, a także profilaktyki weterynaryjne

Posiada wiedzę z zakresu biologii molekularnej, inżynierii genetycznej. Potrafi omówić znaczenie markerów genetycznych cech użytkowych bydła. Posiada wiedzę na temat nowoczesnych biotechnik wykorzystywanych w praktyce hodowlanej.

Zna zasadny bezpieczeństwa i higieny pracy w stopniu wystarczającym do samodzielnej pracy w laboratorium

Tłumaczy znaczenie zwierząt w przyrodzie.

Wyjaśnia pochodzenie koni, opisuje rodzaj Equus i rozróżnia jego gatunki i podgatunki, wymienia i charakteryzuje najważniejsze typy i rasy koni hodowane w Polsce i na świecie, wyjaśnia podstawy słownictwa hipologicznego

Definiuje cechy koni wpływające na ich użytkowość, wskazuje kierunki użytkowania koni, tłumaczy podstawowe pojęcia związane rozwojem oraz wyjaśnia znaczenie i potrzebę ochrony genetycznych zasobów koni

Charakteryzuje rodzaje zachowań u świń i potrzeby behawioralne gatunku oraz określa funkcjonowanie zmysłów u świń i procesy poznawcze u tego gatunku

Charakteryzuje rasy świń, ich typy użytkowe oraz ma wiedzę w zakresie podziału stada na grupy technologiczne i wiekowe oraz wymagań, żywienia i opieki nad poszczególnymi grupami.

Posiada podstawową wiedzę z zakresu technik i metod analitycznych stosowanych w oznaczaniu wartości pokarmowej pasz oraz z zakresu trawienia, metabolizmu i wchłaniania składników pokarmowych u zwierząt

Posiada wiedzę z zakresu żywienia (systemy żywienia, planowanie, organizacja programów żywieniowych) poszczególnych gatunków zwierząt.

Umiejętności:

Analizuje zjawiska wpływające na zdrowie zwierząt i ludzi oraz stan środowiska naturalnego i hodowlanego

Dobiera odpowiednie techniki, technologie i materiały do rozwiązania problemów w zakresie zdrowia zwierząt oraz środowiska naturalnego

Wykonuje podstawowe analizy jakościowe mleka krowiego oraz wołowiny

Stosuje wiedzę z zakresu różnorodności genetycznej i gatunkowej, potrafi prowadzić pracę hodowlaną

Dobiera odpowiednie metody pracy hodowlanej w zależności od grupy koni i sposobów użytkowania

Analizuje i interpretuje wymagania koni pod względem żywienia uwzględniając rasę, wiek i płeć koni. Interpretuje zootechniczne aspekty rozrodu koni

Stosuje się do zasad zachowania się przy koniu, wykorzystuje elementy psychologii w obchodzeniu się z koniem i jego pielęgnacji

Sporządza pisemną, graficzną i punktową ocena pokroju konia, ocenia wiek koni na podstawie wyglądu uzębienia i stan kopyt uwzględniając ich budowę i wady. Przeprowadza identyfikację zgodnie z istniejącymi wymogami.

Potrafi zidentyfikować czynniki wpływające na zachowania świń w tym zachowania socjalne oraz macierzyńskie. Stosuje testy behawioralne w praktyce

Potrafi rozpoznawać rasy świń, określać przydatność typów użytkowych do różnych systemów chowu, sprawować opiekę nad wszystkimi grupami technologicznymi świń z uwzględnieniem zasad żywienia, systemów utrzymania i wykonywania zabiegów zootechnicznych i metod biotechnicznych stosowanych w chowie i hodowli

Potrafi ocenić jakość paszy oraz jej wartość pokarmową w oparciu o interpretację wyników analiz chemicznych oraz badania żywieniowe na zwierzętach.

Potrafi korzystać z norm żywieniowych, określać zapotrzebowanie i bilansować dawki pokarmowe (w tym mieszanki paszowe) dla zwierząt gospodarskich.

Kompetencje społeczne:

Posiada zdolność kierowania zespołem i jest świadomy odpowiedzialności za efekty pracy zespołu

Wykazuje przedsiębiorczość w działaniach zmierzających do zastosowania wiedzy biologicznej w pracy zawodowej

Potrafi ocenić poprawność żywienia wybranych gatunków zwierząt

Potrafi pracować w zespole i jest odpowiedzialny za efekty pracy całej grupy

Ćwiczenia: Zaliczenie – test wyboru. Aby uzyskać pozytywną ocenę student musi poprawnie odpowiedzieć przynajmniej na 50% pytań; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 50%.

Wykłady: Egzamin – test wyboru. Aby uzyskać pozytywną ocenę student musi poprawnie odpowiedzieć przynajmniej na 50% pytań; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%.