Rozród zwierząt

Wykłady:

Biologia i biotechnologia rozrodu zwierząt i – rozwój badań; Zwierzęce organizmy modelowe w badaniach biologiczno-medycznych; Sposoby rozmnażania się i determinacji płci w świecie zwierząt, partenogeneza naturalna i jej znaczenie; Typy układów rozrodczych zwierząt; Etapy i podstawowe procesy ontogenezy. Embriogeneza układu rozrodczego ssaków, najważniejsze zaburzenia, zstępowanie jąder; Dojrzałość płciowa i hodowlana samców i samic; Dojrzewanie płciowe i hormonalna regulacja funkcji rozrodczych samców ssaków. Spermatogeneza. Rola najądrza w procesie dojrzewania plemników. Typy plemników, ultrastruktura plemnika ssaka. Właściwości nasienia. Możliwości uzyskiwania i konserwacji męskich komórek rozrodczych. Dojrzewanie płciowe i neurohormonalna regulacja funkcji rozrodczych samic ssaków, hormony jajnika w regulacji cykl rujowego, sezonowość. Oogeneza i etapy folikulogenezy. Typy i mechanizmy owulacji. Wybrane aspekty biologii i biotechnologii rozrodu psów i kotów. Kontrola aktywności rozrodczej, cyklu rujowego i owulacji, metody indukowania superowulacji u samic zwierząt gospodarskich. Etapy i mechanizmy zapłodnienia, typy bruzdkowania. Przedimplantacyjny rozwój zarodka, wczesna zamieralność zarodków, najważniejsze przyczyny. Rozwój błon płodowych, implantacja, diapauza embrionalna, poimplantacyjny rozwój zarodka. Łożysko i jego funkcje. Ciąża pojedyncza i mnoga; Porody. Fizjologiczne i biotechnologiczne aspekty rozrodu wybranych gatunków zwierząt egzotycznych. Bioróżnorodności, udział technik wspomaganego rozrodu w ochronie zasobów genetycznych zwierząt

Ćwiczenia:

Budowa anatomiczna i histologiczna układu rozrodczego samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Badanie kliniczne samca w kierunku przydatności do rozrodu na przykładzie psa. Metody pobierania nasienia i ocen makroskopowa nasienia (pobranie nasienia od ogiera). Ocena mikroskopowa (szacunkowa) nasienia samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Ocena mikroskopowa (szczegółowa) nasienia samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Obliczanie dawek inseminacyjnych, konserwacja i transport nasienia. Anatomia i histologia układu rozrodczego samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących.Cykl rujowy, zachowanie płciowe i metody oceny faz cyklu rujowego u samic zwierząt gospodarskich. Cykl rujowy i metody oceny faz cyklu rujowego u samic zwierząt towarzyszących. Wyznaczanie optymalnego terminu krycia lub inseminacji. Inseminacja samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Rozwój wczesnej ciąży i metody diagnostyki ciąży. Rozwój późnej ciąży i budowa łożyska samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Przebieg porodu fizjologicznego i pomoc okołoporodowa u zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Zaburzenia w rozrodzie zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Podstawy neonatologii.

Wiedza:

Absolwent zna i rozumie:

- najważniejsze odkrycia i ich znaczenie w zakresie rozwoju badań nad rozrodem i podstawowymi biotechnikami rozrodu zwierząt; typy rozmnażania się zwierząt, czynniki warunkujące determinację płci i embriogenezę układu rozrodczego ssaków, pojęcia dojrzałości płciowej i hodowlanej samców i samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących; mechanizmy endokrynne biorące udział w regulacji ich funkcji rozrodczych, proces gemetogenezy, mechanizmy dojrzewania gamet, właściwości nasienia, typy owulacji, etapy i mechanizmy zapłodnienia, typy bruzdkowania, etapy rozwoju zarodkowego; pojęcia gastrulacji i organogenezy, przebieg implantacji, rozwój błon płodowych, budowę i funkcję łożysk, przebieg ciąży, mechanizmy porodu, sposoby sterowania cyklem rujowym i owulacją, metody indukowania superowulacji, możliwości i znaczenie ich wykorzystania w hodowli zwierząt, podstawowe biotechniki stosowane w rozrodzie psów i kotów oraz wybranych gatunków ssaków egzotycznych w aspekcie ochrony zasobów genetycznych i zachowania bioróżnorodności zwierząt.

Umiejętności:

- potrafi zidentyfikować narządy rozrodcze samców i samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących, ocenić budowę histomorfologiczną gonad; ocenić zachowanie płciowe samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących, ocenić parametry makro- i mikroskopowe nasienia, obliczyć koncentrację plemników w ejakulacie i dawki inseminacyjne; rozrzedzić nasienie i przygotować do zabiegu inseminacji, transportu i/lub do konserwacji, rozmrozić nasienie; rozpoznać i ocenić objawy rujowe u samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących, wyznaczyć optymalny termin inseminacji/krycia; zidentyfikować łożyska zwierząt gospodarskich i towarzyszących, rozpoznać objawy zbliżającego się porodu u zwierząt gospodarskich i towarzyszących, zachować się w trakcie jego przebiegu

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z mechanizmami fizjologicznymi regulującymi procesy rozrodcze zwierząt gospodarskich i towarzyszących oraz z podstawowymi metodami biotechnologii rozrodu. Zakres tematyczny zajęć obejmuje endokrynną regulację funkcji rozrodczych samców i samic, gametogenezę, właściwości i konserwację nasienia, typy i mechanizmy owulacji, możliwości sterowania cyklem rujowym i owulacją, inseminację, fizjologię ciąży, metody diagnostyki ciązy i mechanizmy porodu, a także wybrane aspekty rozrodu zwierząt egzotycznych. Demonstracje i ćwiczenia praktyczne przeprowadzane są na zwierzętach gospodarskich i towarzyszących oraz na izolowanym materiale pozyskiwanym na terenie lokalnych ubojni

Bielańska-Osuchowska Z., Embriologia. PWRiL, Warszawa, 2001

Bielański A, Tischner M.: Biotechnologia rozrodu zwierząt udomowionych, Wyd. Drukrol, 1997.

Krzymowski T. (praca zbiorowa): Biologia rozrodu zwierząt, Tom 1: Fizjologiczna regulacja procesów rozrodczych samicy; Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2007.

Strzeżek J. (praca zbiorowa), Biologia rozrodu zwierząt,Tom 2: Biologiczne uwarunkowania wartości rozwodowej samca. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2007.

Wierzbowski S. (praca zbiorowa). Andrologia, Wydawnictwo Platan, Kraków, 1999

Wykłady:

Biologia i biotechnologia rozrodu zwierząt i – rozwój badań; Zwierzęce organizmy modelowe w badaniach biologiczno-medycznych; Sposoby rozmnażania się i determinacji płci w świecie zwierząt, partenogeneza naturalna i jej znaczenie; Typy układów rozrodczych zwierząt; Etapy i podstawowe procesy ontogenezy. Embriogeneza układu rozrodczego ssaków, najważniejsze zaburzenia, zstępowanie jąder; Dojrzałość płciowa i hodowlana samców i samic; Dojrzewanie płciowe i hormonalna regulacja funkcji rozrodczych samców ssaków. Spermatogeneza. Rola najądrza w procesie dojrzewania plemników. Typy plemników, ultrastruktura plemnika ssaka. Właściwości nasienia. Możliwości uzyskiwania i konserwacji męskich komórek rozrodczych. Dojrzewanie płciowe i neurohormonalna regulacja funkcji rozrodczych samic ssaków, hormony jajnika w regulacji cykl rujowego, sezonowość. Oogeneza i etapy folikulogenezy. Typy i mechanizmy owulacji. Wybrane aspekty biologii i biotechnologii rozrodu psów i kotów. Kontrola aktywności rozrodczej, cyklu rujowego i owulacji, metody indukowania superowulacji u samic zwierząt gospodarskich. Etapy i mechanizmy zapłodnienia, typy bruzdkowania. Przedimplantacyjny rozwój zarodka, wczesna zamieralność zarodków, najważniejsze przyczyny. Rozwój błon płodowych, implantacja, diapauza embrionalna, poimplantacyjny rozwój zarodka. Łożysko i jego funkcje. Ciąża pojedyncza i mnoga; Porody. Fizjologiczne i biotechnologiczne aspekty rozrodu wybranych gatunków zwierząt egzotycznych. Bioróżnorodności, udział technik wspomaganego rozrodu w ochronie zasobów genetycznych zwierząt

Ćwiczenia:

Budowa anatomiczna i histologiczna układu rozrodczego samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Badanie kliniczne samca w kierunku przydatności do rozrodu na przykładzie psa. Metody pobierania nasienia i ocen makroskopowa nasienia (pobranie nasienia od ogiera). Ocena mikroskopowa (szacunkowa) nasienia samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Ocena mikroskopowa (szczegółowa) nasienia samców zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Obliczanie dawek inseminacyjnych, konserwacja i transport nasienia. Anatomia i histologia układu rozrodczego samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących.Cykl rujowy, zachowanie płciowe i metody oceny faz cyklu rujowego u samic zwierząt gospodarskich. Cykl rujowy i metody oceny faz cyklu rujowego u samic zwierząt towarzyszących. Wyznaczanie optymalnego terminu krycia lub inseminacji. Inseminacja samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Rozwój wczesnej ciąży i metody diagnostyki ciąży. Rozwój późnej ciąży i budowa łożyska samic zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Przebieg porodu fizjologicznego i pomoc okołoporodowa u zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Zaburzenia w rozrodzie zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Podstawy neonatologii