Proekologiczne metody chowu zwierząt gospodarskich

Celem przedmiotu jest przedstawienie zależności pomiędzy dobrostanem zwierząt gospodarskich a efektywnością ich produkcji. Prezentacja systemów chowu zwierząt sprzyjających kształtowaniu krajobrazu i środowiska przyrodniczego. Omówienie roli i znaczenia zwierząt w gospodarstwach agroturystycznych, organizacji żywienia zwierząt przeżuwających z maksymalnym wykorzystaniem trwałych użytków zielonych i terenów niewykorzystywanych rolniczo, charakterystyki systemów certyfikacji (kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów) zgodności w rolnictwie ekologicznym, przedstawienie ras zwierząt predysponowanych do chowu proekologicznego, jako surowiec do wytwarzania produktów regionalnych i tradycyjnych w UE. Planowanie produkcji w warunkach gospodarstwa ekologicznego i agroturystycznego

Charakterystyka systemów certyfikacji (kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów) zgodności w rolnictwie ekologicznym. Charakterystyka systemów gwarantowania jakości wyrobów pochodzenia zwierzęcego, system analizy zagrożeń i krytyczny punkt kontroli (HACCP), żywnościowe normy ISO, możliwości wdrożenia systemu HACCP do oceny i monitorowania dobrostanu zwierząt

Rolnictwo organiczne, żywność funkcjonalna - zasady, definicje, uwarunkowania prawne, oczekiwania konsumenta

Regulacje prawne i podstawowe definicje z zakresu produkcji bezpiecznej żywności

Jakość i bezpieczeństwo w systemach produkcji zwierzęcej – zależności pomiędzy poziomem dobrostanu w okresie chowu i obrotu przedubojowego, a jakością produktów zwierzęcych

- definicje dobrostanu

- kryteria oceny

- podstawy moralne (ekoetyka),

- jakość produktu zwierzęcego,

- metody chowu zwierząt a opinia społeczna

Przepisy UE regulujące wytwarzanie produktów regionalnych i tradycyjnych, procedura rejestracji PDO, PGI

Rasy zwierząt predysponowane do chowu proekologicznego, jako surowiec do wytwarzania produktów regionalnych i tradycyjnych w UE

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - ochrona wód, gruntów rolnych, ochrona krajobrazu i zachowanie bioróżnorodności

Zdolności przystosowawcze zwierząt gospodarskich – charakterystyka zmysłów i rola różnych sposobów zachowania w adaptacji – przykłady

Omówienie minimalnych i optymalnych warunków utrzymania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich w świetle prawa i obserwacji praktycznych. Potencjalne zaburzenia behawioralne (technopatie, stereotypie behawioralne) i choroby zwierząt wywołane przez nieodpowiednie warunki mikroklimatu i wyposażenie pomieszczeń

Zagrożenia środowiskowe płynące ze strony intensywnych i ekstensywnych metod produkcji zwierzęcej, wymagania dotyczące utylizacji odchodów

Proekologiczne zasady chowu zwierząt gospodarskich przeznaczonych jako surowiec do wytwarzania produktów tradycyjnych i regionalnych w UE

- systemy utrzymania „typu outdoor”,

- proekologiczne alkierzowe systemy utrzymania zwierząt gospodarskich

- żywienie zwierząt uwzględniające wymogi rolnictwa ekologicznego, w szczególności zasady żywienia zwierząt przeżuwających w oparciu o wykorzystanie trwałych użytków zielonych i terenów niewykorzystywanych rolniczo

Regulacje prawne związane z hodowlą i ochroną wolnożyjących gatunków zwierząt

Kryteria behawioralne, fizjologiczne, zdrowotne i produkcyjne oceny dobrostanu, możliwości praktycznej, kompleksowej oceny komfortu bytowego zwierząt na fermach przy wykorzystaniu różnorodnych metod

Znaczenie kontaktów socjalnych dla dobrostanu zwierząt stadnych, wymagania dotyczące grupowego utrzymania

Rola interakcji człowiek – zwierzę dla dobrostanu zwierząt, efektywności produkcji i jakości uzyskiwanego surowca

Znaczenie możliwości swobodnego poruszania się, dostępu do ściółki i elementów niwelujących agresję i nudę (wzbogacenie środowiska) dla komfortu bytowego i uzyskiwanych wyników produkcyjnych zwierząt gospodarskich

Dobrostan w okresie okołoporodowym – wpływ różnych systemów utrzymania– 2 godz.

Dobrostan zwierząt podczas transportu i obrotu przedubojowego – uwarunkowania prawne

Główne zagrożenia zdrowotne płynące ze strony produktów zwierzęcych

Planowanie produkcji w warunkach gospodarstwa ekologicznego i agroturystycznego

1. Rolnictwo ekologiczne : od producenta do konsumenta / red. Urszula Sołtysiak; [zespół aut. Mieczysław Babalski et al.]. Adres wydawniczy Warszawa: Stowarzyszenie Ekoland ; Hude : Stiftung Leben & Umwelt, 1995.

2. Rolnictwo ekologiczne szansą dla polskiej wsi w zjednoczonej Europie/oprac.: Agata Szlagier-Jabłońska, Harriett Bennet ; tł.: Ewa Hajduk; [Instytut Europejskiej Polityki Ekologicznej w Londynie, Polski Klub Ekologiczny. Koło Miejskie w Gliwicach]. Adres wydawniczy Gliwice : Polski Klub Ekologiczny. Koło Miejskie w Gliwicach, 2002.

3. Dobrostan świń a warunki ich utrzymania: monografia /[pod red. Jacka Walczaka]. Adres wydawniczy Kraków: Instytut Zootechniki, 2005.

4. Kaczor, Andrzej. Ekologiczny chów bydła / Andrzej Kaczor; Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy. Adres wydawniczy Kraków: IZ-PIB, 2006. (Broszury Upowszechnieniowe / Instytut Zootechniki; nr 10/2006)

Uzupełniająca:

1. Zwolak, Lucyna. Proekologiczne technologie produkcji trzody chlewnej / Lucyna Zwolak ; Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Koszalinie. Adres wydawniczy Koszalin : ODR, 2001.

2. HACCP - system kontroli wewnętrznej w przemyśle paszowym : wytyczne w zakresie opracowania i wdrażania systemu HACCP / Kszysztof Kwiatek [et al.]. Adres wydawniczy Puławy : Państ. Instytut Weterynaryjny, 2003.

3. Berdowski, Janusz Bronisław. Tytuł HACCP - Hazard Analysis and Critical Control Points = Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli: system zapewnienia bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej żywności / Janusz B. Berdowski, Halina Turlejska. Adres wydawniczy Warszawa : EIJ, 2003.

Student:

Definiuje i omawia metody zarządzania chowem zwierząt w różnych uwarunkowaniach środowiskowych z uwzględnieniem obsady i wymagań zwierząt

Zna regulacje prawne i podstawowe definicje z zakresu produkcji bezpiecznej żywności, certyfikowanej żywności ekologicznej oraz produktów tradycyjnych i regionalnych

Wymienia i omawia rasy zwierząt predysponowane do chowu proekologicznego, jako surowiec do wytwarzania produktów regionalnych i tradycyjnych

Charakteryzuje systemy certyfikacji (kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów) zgodności w rolnictwie ekologicznym.

Ocenia wartość pokarmową runi rosnącej na gruntach nie użytkowanych rolniczo

Określa poziomu dobrostanu różnych gatunków zwierząt na podstawie wielu kryteriów oceny

Określa wpływ interakcji człowiek – zwierzę na poziom dobrostanu, rozpoznaje przyczyny jego niskiego poziomu oraz znajduje możliwości poprawy

Dobiera i stosuje metody chowu zwierząt gospodarskich przeznaczonych jako surowiec do wytwarzania produktów tradycyjnych i regionalnych

Identyfikuje główne zagrożenia zdrowotne płynące ze strony produktów zwierzęcych

Planuje produkcję w warunkach gospodarstwa ekologicznego

Potrafi pracować w zespole, przyjmuje różnorodne role, rozumie konieczność systematycznej pracy nad projektami

Jest zorientowany na działania prowadzące do zmniejszenia skutków działalności człowieka w obszarze zootechniki i środowiska bytowania zwierząt

Wykazuje dbałość o dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego.

Wykłady:

Egzamin – test wyboru. Aby uzyskać pozytywna ocenę student musi poprawnie odpowiedzieć przynajmniej na 50% pytań; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%.

Ćwiczenia:

Zaliczenie – test wyboru. Aby uzyskać pozytywną ocenę student musi poprawnie odpowiedzieć przynajmniej na 50% pytań; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 50%.