Gleby w środowisku przyrodniczym i krajobrazach Europy

W ramach przedmiotu słuchacz poznaje strefowość warunków przyrodniczych w Europie. Prezentowane są jednostki glebowe, zmienność warunków geologicznych, klimatycznych, roślinnych i warunki życia człowieka na kontynencie europejskim. Całość jest uzupełniona o nowoczesne laboratorium do poznania i monitorowania elementów środowiska przyrodniczego.

Tematyka wykładów:

1. Strefowość warunków przyrodniczych w Europie w kształtowaniu środowiska i krajobrazów (prezentacja filmowa i fotograficzna na przykładzie Parków Narodowych Europy). EB

2. Relacje pomiędzy pokrywą glebową a formacjami roślinnymi - od strefy atlantyckiej, poprzez strefę umiarkowaną do strefy kontynentalnej, oraz od strefy podbiegunowej do śródziemnomorskiej. JL

3. Relacje pomiędzy pokrywą glebową a formacjami roślinnymi w układzie pionowym: od nizin po tereny wysokogórskie. JL

4. Jednostki systematyczne gleb WRB występujące w Europie i ich korelacja z typami gleb Polski. BS

5. Jednostki systematyczne gleb WRB występujące w Europie nie posiadające odpowiedników w Polsce. BS

6. Systematyki międzynarodowe na przykładach klasyfikacji gleb USA, Niemiec i Rosji. BS

7. Baza danych – EUDASM, dostęp do map glebowych Europy i świata. BS

8. Nowoczesne laboratorium do badań i monitorowania środowiska przyrodniczego. PG

9. Wykorzystanie wyników prac laboratoryjnych w diagnozowaniu gleb i warunków środowiskowych. PG

Tematyka ćwiczeń prowadzonych w laboratorium i w Muzeum Gleb:

1. Prezentacja pracy nowoczesnego laboratorium badań środowiska. PG x 2.

2. Gleby, środowisko i krajobrazy tundry, lasotundry i tajgi, powstawanie, właściwości i funkcje w środowisku i życiu człowieka. PP

3. Gleby, środowisko i krajobrazy strefy umiarkowanej, powstawanie, właściwości i funkcje w środowisku i życiu człowieka. PP

4. Gleby, środowisko i krajobrazy stepów węgierskich i strefy śródziemnomorskiej, powstawanie, właściwości i funkcje w środowisku i życiu człowieka. PP

5. Gleby, środowisko i krajobrazy strefy atlantyckiej, stepowej, suchego stepu i półpustyni, powstawanie właściwości i funkcje w środowisku i życiu człowieka. PP

1. Atlas gleb leśnych Polski 2010. Brożek S., Zwydak M., CILP Warszawa.

2. Atlas Rzeczypospolitej Polskiej 1994, PAN Warszawa. Gleby, klasyfikacja genetyczna, Stanisław Białousz, skala 1: 1500 000.

3. Bodenübersichtskarte der Bundesrepublik Detschland 1: 1 000 000 Hannover 1995.

4. Brożek S. 2001. Popularisation of soil science – its necessity and possibilities. Acta Agrophysica. Nr 50. s. 263-269.

5. Carta dei suoli d’Italia 1:1 000 000, A cura di Fiorenzo Manzini, Firenze 1966

6. Encyklopedia of Soil Science (ed. Rattan Lal) Marcel Dekker, Inc., New York, Bassel 2002.

7. European digital archive on soil maps (EuDASM) 2011: preserving important soil data for public free access. Panagos, P., Jones, A., Bosco, C., Senthil Kum

8. Gleby w środowisku przyrodniczym i krajobrazach Europy. Praca zbiorowa (red. S. Brożek), Wydawnictwo UR Kraków 2013.

9. Klasyfikacja Zasobów Glebowych Świata 2006, aktualizacja 2007. World Reference Base for Soil Resources First Update 2006. First Update 2007. Charzyński P., Bednarek R., Kabała C. (tłum. i red.) 2009, ISBN: 978-83-231-2425-2. Published by the arrangement with the FAO and UN by Nicolaus Copernicus University.

10. Mapa gleb Polski według nomenklatury FAO, skala 1: 2000000, Warszawa PWN 1984.

11. Mapa gleb Polski, skala 1: 1000 000, IUNG, Wydawnictwo Geologiczne 1958.

12. Mapa glebowo-rolnicza Polski, skala 1:1 000 000, IUNG Puławy, Wydawnictwo Geologiczne 1975.

13. Nasionalatlas For Norge 1983. Jordbunnskart – soil map, Trykt i Norges geografiske oppmåling, 1:2 000 000.

14. National Atlas of Hungary; Academy Publishing House, Budapest 1989. Genetikai Talajterkep, Soil Map 1:1000000.

15. Poczwiennaja Karta SSSR, 1: 1000 000 Moskwa 1960.

16. Poczwiennaja Karta Ukrainskoj SSR, 1:2 500 000, Moskwa 1977.

17. Russian Soil Classification 1997. Dokuchaev Soil Science Institute, Russian Academy of Agricultural Sciences, Dokuchaev Society of Soil Scientists of Russian Academy of Sciences. Moscow 1997.

18. Soil Atlas of Europe, European Soil Bureau Network, European Commission, 2005, 128 pp. Office of Official Publications of the European Communities, L-2995 Luxembourg.

19. Soil Atlas of the Northern Circumpolar Region [Jones A., Stolbovoy V., Tarnocai C., Broll G., Spaargaren O., Montanarella L. (eds.), 2010.]. Publications Office of the European Union. Luxembourg. 144 p.

Student po ukończeniu kursu rozumie związki między zmiennym środowiskiem przyrodniczym i glebami Europy. Zna główne jednostki systematyczne gleb i procesy kształtujące pokrywy glebowe Europy. Potrafi interpretować najnowsze glebowe dane analityczne i diagnostyczne uzyskiwane w nowoczesnych laboratoriach. Rozumie charakterystyczne elementy strefowości środowiska przyrodniczego w skali Europy. Posiada umiejętność wykorzystywania źródeł informacji o glebie w projektowaniu różnych form ich zagospodarowania i warunkami życia ludzi.