Podstawy anatomii funkcjonalnej zwierząt i człowieka

Celem nauczania jest zdobycie przez studentów wiedzy o budowie i czynnościach organizmu zwierząt i człowieka oraz nabycie umiejętności wykorzystania tej wiedzy w przedmiotach objętych programem studiów i w pracy zawodowej. W ramach zajęć studenci winni zdobyć wiadomości o rozmieszczeniu przestrzennym poszczególnych narządów, nabycie umiejętności preparowanie tuszek zwierząt, umiejętność określenia topografii dostępnych do badań węzłów chłonnych oraz naczyń krwionośnych. Na ćwiczeniach prowadzone są praktyczne formy nauki anatomii: oglądanie i rysowanie preparatów mokrych i modeli anatomicznych; egzenteracji małych ssaków i ptaków domowych. W ramach przedmiotu planowane są zajęcia w Muzeum Anatomii UCM UJ oraz zajęcia terenowe praktyczne w Stacjach WHiBZ lub/i fermach

Wykłady - tematyka:

Wprowadzenie do przedmiotu z podaniem literatury Zasady orientacji przestrzennej w organizmie zwierzęcia i człowieka. Opis części i okolic ciała zwierząt i człowieka

Ogólna charakterystyka narządów wewnętrznych. Jamy ciała i błony surowicze. Układ oddechowy. Śródpiersie zwierząt i człowieka.

Układ trawienny. Zależność budowy narządów układu trawiennego od rodzaju pokarmu. Budowa i topografia narządów trawiennych zwierząt.

Budowa i topografia narządów moczowych, płciowych samców i samic, błon płodowych oraz łożyska.

Budowa naczyń krwionośnych, krwi i chłonki. Worek osierdziowy, budowa i topografia serca.

Rozwój, budowa i topografia układu nerwowego somatycznego i autonomicznego. Układ nerwowy ośrodkowy i obwodowy.

Budowa, pochodzenie, topografia gruczołów dokrewnych zwierząt i człowieka. Narządy zmysłu zwierząt i człowieka.

Wybrane zagadnienia z anatomii funkcjonalnej - zasady i miejsca pozyskiwania materiału biologicznego.

Ćwiczenia - tematyka:

Tkanki oporowe: tkanka chrzęstna i kostna. Budowa aparatu ruchu z uwzględnieniem osteologii i artrologii ssaków i człowieka

Osteologia Kościec osiowy i kończyn człowieka oraz drobnych ssaków.

Grupy funkcjonalne mięśni człowieka. Narządy pomocnicze mięśni.

Jama nosowa, gardło, krtań, tchawica i płuca.

Budowa i topografia narządów trawiennych. Jama gębowa/ustna, żołądek, jelito cienkie i grube; wątroba i trzustka.

Serce. Naczynia krwionośne i chłonne oraz węzły chłonne

Budowa i topografia narządów moczowo - płciowych samców i samic.

Powłoka wspólna – budowa skóry i wytworów naskórka

Narządy palcowe, włosy, opuszki, gruczoły mlekowe

Anatomia ptaków w ujęciu porównawczym ze ssakami.

Wybrane zagadnienia z anatomii funkcjonalnej. Lokalizacja dużych naczyń krwionośnych w aspekcie badania tętna i możliwości tamowania krwotoków. Miejsca typowe pobierania krwi i wkłuć dożylnych – zajęcia praktyczne.

Egzenteracja ssaka i ptaka

Podstawowa

Aleksandrowicz R. 2004. Mały atlas anatomiczny, PZWL, Warszawa..

Przespolewska H. i wsp. 2006. Zarys anatomii zwierząt domowych. Wieś jutra, Warszawa

Purzyc H., 2018. Anatomia zwierząt do kolorowania. Tom I i II

Uzupełniająca

Krysiak K., Kobryń H., Kobryńczuk F., 2001. Anatomia zwierząt tom I., Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.

Krysiak K., Świeżyński K.,2000.. Anatomia zwierząt tom II, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.

Kobryń H., Kobryńczuk F., 2004. Anatomia zwierząt tom III, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.

Wiedza - absolwent zna i rozumie:

Budowę komórki zwierzęcej, nazywa i rozróżnia podstawowe tkanki i układy anatomiczne ssaków oraz człowieka, potrafi określić podstawy budowy i funkcjonowania komórek i tkanek tworzących najważniejsze narządy i układy organizmu zwierzęcego.

Zmiany rozwojowe i wzrostowe w budowie anatomicznej i funkcji narządów zwierząt i człowieka

Zależności pomiędzy anatomiczną budową funkcją narządów i układów w procesach biotechnologicznych

Różnice w budowie anatomicznej zwierząt przydatne w badaniach eksperymentalnych

Umiejętności - absolwent potrafi:

Określić zależności pomiędzy budowa anatomiczna a funkcją organizmu zwierzęcego

Oceniać budowę anatomiczna poszczególnych narządów i układów organizmu zwierzęcego

Określić procesy i zmiany zachodzące w budowie organizmu zwierzęcego związane ze wzrostem, rozwojem i oddziaływaniem środowiska

Wykorzystać znajomość budowy i funkcji organizmu zwierzęcego w pozyskiwaniu i postępowaniu z materiałem biologicznym pochodzenia zwierzęcego

Kompetencje społeczne - absolwent jest gotów do:

Wykazania się aktywna postawą w zdobywaniu i rozszerzaniu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie budowy organizmów żywych

Do świadomej odpowiedzialności zawodowej i społecznej za pracę własną

Postępować zgodnie z zasadami etyki w praktyce zawodowej i działaniach własnych

Wykazania wrażliwości na los zwierząt i środowisko naturalne

Wykład: Zaliczenie na podstawie prezentacji i ustnej odpowiedzi, na co najmniej 3 z 4 pytań obejmujących zagadnienia z tematyki poruszanej na wykładach (60%)

Ćwiczenia: Na ocenę pozytywną należy zaliczyć poszczególne ćwiczenia laboratoryjne i odpowiedzieć na pytania kolokwiów zaliczeniowych; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych w ocenie końcowej wynosi 40%.