1. Zasady bezpieczeństwa pracy w laboratorium mikrobiologicznym. Laboratorium mikrobiologiczne – pomieszczenia i wyposażenie. Podstawowa aparatura i sprzęt mikrobiologiczny (urządzenia do sterylizacji, do hodowli
drobnoustrojów oraz podstawowe szkło laboratoryjne). Definicje dezynfekcji, pasteryzacji i sterylizacji oraz metody sterylizacji. Pożywki hodowlane – składniki i rodzaje pożywek.
2. Budowa i zasada działania mikroskopu świetlnego. Podstawowe parametry opisujące mikroskop (powiększenie mikroskopu, zdolność rozdzielcza, odległość i przestrzeń robocza). Inne typy mikroskopów (ciemnego pola, fluorescencyjny, elektronowy i in.). Hodowla drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych – posiewy mikrobiologiczne. Wstęp do identyfikacji mikroorganizmów: charakterystyka wzrostu mikroorganizmów na podłożach stałych na szalce Petriego, na skosie, w hodowli kłutej oraz płynnej.
3. Mikrobiota skóry. Technika mycia rąk. Identyfikacja mikroorganizmów - cd. Technika wykonania preparatu mikrobiologicznego (przygotowanie rozmazu, utrwalanie preparatu). Preparaty przyżyciowe i utrwalone – rodzaje i
sposoby wykonania. Barwienie preparatów (barwniki, rodzaje barwienia). Barwienie proste pozytywowe i negatywowe. Izolacja Bacillus z gleby. Morfologia bakterii.
4. Barwienie metodą Grama – barwienie złożone, zasada barwienia. Identyfikacja bakterii – zasady. Charakterystyka wybranych Gram-dodatnich bakterii kulistych (rodzaje Micrococcus, Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, Lactococcus ). Fermentacja mlekowa i propionowa, charakterystyka, najważniejsi przedstawiciele, możliwości wykorzystania w przemyśle. Probiotyki. Testy identyfikacyjne (test na katalazę, na koagulazę i hemoliza). Posiew redukcyjny Bacillus.
5. Charakterystyka bakterii Gram-dodatnich cylindrycznych (rodzaje: Bacillus, Clostridium oraz Lactobacillus). Sposoby pozyskiwania energii. Fermentacja masłowa. Oddychanie azotanowe – test na redukcję azotanów. Zdolności enzymatyczne bakterii (hydroliza skrobi, żelatyny, celulozy). Barwienie endospor bakterii Bacillus metodą Schaeffera-Fultona.
6. Charakterystyka bakterii Gram-ujemnych o dużym znaczeniu w technologii żywności. Bakterie z rodziny Enterobacteriaceae (podłoża diagnostyczne, testy identyfikacyjne, morfologia, fizjologia, choroby), Escherichia, Salmonella, Shigella, Yersinia. Bakterie kwasu octowego – charakterystyka rodziny Acetobacteraceae oraz proces produkcji octu. Ruch bakterii w kropli wiszącej. Barwienie otoczek bakteryjnych. Podział mikroorganizmów ze względu na wartości temperatur kardynalnych, pH, osmolarność i aktywność wody. Ekstremofile.
7. Morfologia i charakterystyka grzybów – sposoby rozmnażania. Ogólna charakterystyka najważniejszych rodzajów drożdży (przegląd rodzajów). Drożdże szlachetne, drożdże dzikie i drożdże killerowe. Fermentacja etanolowa.
Metody pomiaru wielkości komórek. Fizjologia drożdży i testy identyfikacyjne (test na żywotność, test na odżywienie, zymogramy, auksanogramy). Metody ilościowego oznaczania drobnoustrojów (bezpośrednie). Budowa komory Thoma, zasada liczenia i wyprowadzenie wzoru.
8. Oznaczanie liczebności populacji drożdży za pomocą komory Thoma. Ocena zarodnikowania drożdży – barwienie zarodników drożdży metodą Schaeffera-Fultona. Budowa komórki drożdżowej jako przykład komórki eukariotycznej - barwienie organelli komórkowych drożdży i substancji zapasowych. Pośrednie metody oznaczania liczebności mikroorganizmów. Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego Excel, tabeli i wykresów przestawnych oraz aplikacji MS PowerPoint do analizy i prezentacji wyników badań mikrobiologicznych.
9. Ogólna charakterystyka, morfologia i właściwości grzybów pleśniowych z różnych rodzajów. Pozytywne i negatywne działanie grzybów (drożdży i grzybów pleśniowych) w przemyśle spożywczym i innych. Identyfikacja pleśni z „hodowli” własnej. Charakterystyka mikotoksyn.
10. Mikroflora środowisk naturalnych. Mikroflora powietrza. Sposoby poboru prób powietrza do badań. Mikroflora gleby (izolacja i identyfikacja drobnoustrojów). Morfologia i charakterystyka promieniowców glebowych. Mikroorganizmy
produkujące antybiotyki. Barwienie bakterii kwasoodpornych metodą Ziehl-Nielsena.
11. Woda jako środowisko życia oraz surowiec w przemyśle spożywczym. Mikroflora wody, patogeny obecne w wodzie. Mikroorganizmy wskaźnikowe. Wymagania dla wody pitnej. Sanitarna ocena wody. Ocena skuteczności dezynfekcji wody. Zastosowanie metod statystycznych w ocenie wyników badań mikrobiologicznych. Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego Excel, tabeli i wykresów przestawnych oraz aplikacji MS PowerPoint do analizy i prezentacji wyników badań mikrobiologicznych.
12. Źródła zakażeń w przemyśle spożywczym. Analiza czystości mikrobiologicznej opakowań i powierzchni. Wyznaczanie krzywej wzrostu drobnoustrojów. Ocena wrażliwości drobnoustrojów na środki dezynfekujące i ciśnienie osmotyczne. Ocena aktywności bakteriostatycznej i wyznaczanie MIC. Ocena skuteczności jałowienia za pomocą lampy UV. Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego Excel, tabeli i wykresów przestawnych oraz aplikacji MS PowerPoint do analizy i prezentacji wyników badań mikrobiologicznych.
13. Surowce jako źródło mikroorganizmów w żywności. Mikroflora surowców pochodzenia roślinnego oraz zwierzęcego.
14. Odczyty posiewów mikrobiologicznych – obliczenia i interpretacja wyników w odniesieniu do norm, wymagań i rozporządzeń. Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego Excel, tabeli i wykresów przestawnych oraz aplikacji Power
Point w analizie i przedstawianiu wyników badań mikrobiologicznych.
15. Ocena umiejętności manualnych (praca w warunkach jałowych, przygotowanie rozmazu, barwienie preparatów, umiejętność posługiwania się mikroskopem immersyjnym, analiza obrazu mikroskopowego).
|